Liên hệ: 0912 699 269  Đăng nhập  Đăng ký

Sổ Tay Sửa Lỗi Hành Văn (Cao Xuân Hạo)

LỜI NÓI ĐẦU

Khi nói đến nhiệm vụ “giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt”, khá nhiều người trong chúng ta thường nghĩ trước tiên đến việc thay thế những từ “Hán-Việt” bằng những từ “thuần Việt” (những từ gốc Môn-Khmer hay mượn của tiếng Thái, tiếng Mã Lai thường được mệnh danh như vậy), mà ít khi nghĩ đến việc tìm cách làm sao cho câu văn được đúng mẹo mực, được trong sáng và chững chạc, không què cụt hay ngô nghê như văn một người ngoại quốc. Ở nhà trường, việc giảng dạy tiếng Việt thiên hẳn về lý thuyết, và hầu hết thì giờ dành cho việc tiếp thu những tri thức, ngôn ngữ học không trực tiếp phục vụ cho việc tu luyện cách sử dụng tiếng mẹ đẻ trong văn viết cũng như văn nói. Các sách giáo khoa về tiếng Việt dành phần lớn nội dung cho việc trình bày những khái niệm khó định nghĩa và khó tiếp thu như từ, âm vị, v.v. và những tri thức lý thuyết mà ngay các nhà ngôn ngữ học chuyên nghiệp cũng không mấy ai hiểu rõ, và lại đang là vấn đề tranh luận gay gắt trong các giới nghiên cứu trong và ngoài nước. Sách vở thường cung cấp cho học sinh không phải những tri thức chắc chắn, mà là những giả thiết còn phải chứng minh của một số nhà nghiên cứu cá biệt. Giáo viên mất thì giờ vào việc truyền đạt những “tri thức” ấy nhiều đến nỗi không thể sửa lỗi hành văn cho học sinh được, và dù có muốn dạy cho học sinh biết nói và viết đúng tiếng Việt cũng không biết làm việc đó vào lúc nào và bằng cách gì, căn cứ vào tài liệu nào.

Hậu quả tất nhiên của tình hình này là học sinh (khi còn ngồi trên ghế nhà trường cũng như khi đã trở thành cán bộ) thường rất yếu về hành văn. Ta có thể nghe thấy ở khắp nơi những lời than phiền, chê trách nặng lời về tình trạng yếu kém về hành văn của những bài báo, những cuốn sách, những bài nói được truyền đi từ các đài phát thanh và truyền thanh, truyền hình. Những câu văn “bất thành cú”, những lỗi thô bạo về lô-gích, những từ ngữ dùng sai nghĩa hay không đúng chỗ, đều có thể gặp nhan nhản trong bất cứ lĩnh vực hoạt động nào.

Tình hình này nghiêm trọng đến nỗi nhiều giáo viên và cán bộ văn hóa đã nhận định rằng đây là một tệ nạn thực sự có nguy cơ làm cho tiếng Việt không còn là một ngôn ngữ văn hóa có đủ sức phục vụ công cuộc xây dựng một xã hội xã hội chủ nghĩa thực sự văn minh nữa.

Sau một quá trình nghiên cứu những lỗi ngữ pháp phổ biến trên tư liệu điều tra do nhiều giới cung cấp (bài vở của học sinh các trường phổ thông, báo chí, công văn, bài nói trên các đài phát thanh và truyền hình, thư từ, v.v.), chúng tôi đã được Ban Ngôn ngữ học thuộc Viện Khoa học xã hội tại TP. Hồ Chí Minh (nay là Viện Khoa học xã hội vùng Nam Bộ) phân công soạn thảo một đề cương phân loại các lỗi ngữ pháp và tìm phương pháp chữa các lỗi đó, dự kiến sẽ lần lượt biên soạn những tập sách mỏng có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho giáo viên và học sinh ở nhà trường cũng như cho các cán bộ công tác trong các lĩnh vực cần đến những tri thức thực tiễn về hành văn. Công việc này không phải ngay một lúc đã có thể làm được một cách đầy đủ như chúng tôi mong muốn. Những tập sách “Sửa lỗi hành văn” soạn theo đề cương nói trên cần được kiểm nghiệm qua thực tiễn sử dụng và cần được bổ sung, chỉnh lý không ngừng. Tìm mua: Sổ Tay Sửa Lỗi Hành Văn TiKi Lazada Shopee

Tập sách mỏng đầu tiên mà chúng tôi cho ra mắt các bạn đọc là một thí nghiệm mong được chính những người dùng sách tiến hành, nhằm tìm thấy những chỗ thiếu sót cần được khắc phục dần qua những lần tái bản sau này. Trong tập này, chúng tôi thử xử lý một trong những loại lỗi phổ biến nhất: Lỗi trong khi dùng những câu có trạng ngữ đặt ở đầu.

Sách chia ra làm hai phần: Một phần lý thuyết được trình bày một cách ngắn gọn để người dùng thấy rõ quan điểm của chúng tôi về các lỗi ngữ pháp và nắm vững nguyên nhân cũng như cơ chế của loại lỗi ngữ pháp được bàn đến trong tập này; và sau đó là phần chính, phần thực hành, trình bày từng dạng lỗi một, phân tích cơ chế của lỗi, đề ra cách sửa căn cứ trên việc tận dụng những khả năng dùng nhiều phương tiện khác nhau để diễn đạt cái ý mà người phạm lỗi muốn diễn đạt, và đề ra những bài tập (có đáp án) để giúp người dùng làm chủ được cấu trúc câu mà họ nắm chưa vững.

Chúng tôi hiểu rằng tập sách này còn xa mới đạt đến một chất lượng khả quan. Vì vậy chúng tôi tha thiết mong các bạn đọc quan tâm đến công việc trau dồi ngôn ngữ giúp đỡ chúng tôi bằng cách cung cấp thêm những kiểu lỗi chưa được nêu lên, đề nghị những cách sửa lỗi khác, những câu mẫu tốt hơn, v.v., để cho tập sách này khi in lại sẽ được tốt hơn, và các tập sau, ngay khi ra lần đầu cũng tránh được nhiều sai sót.

NHÓM BIÊN SOẠN

***

Ngữ pháp hiểu theo nghĩa rộng là cách tổ chức bên trong của ngôn ngữ. Là một hệ thống dấu hiệu bằng âm thanh được dùng làm công cụ giao tế, ngôn ngữ phải tổ chức các âm thanh như thế nào để một hệ thống đơn vị có số lượng hữu hạn có thể kết hợp với nhau mà làm thành những tín hiệu (những thông điệp, những phát ngôn) có số lượng vô hạn: Ngôn ngữ phải cho phép con người nói ra bất cứ một ý gì mình muốn nói, kể cả những ý chưa bao giờ có ai nói ra cả. Tính phức tạp và yêu cầu phát triển không ngừng của xã hội đòi hỏi như vậy. Nhưng làm sao một tín hiệu chưa bao giờ gặp, mà người bản ngữ mới nghe lần đầu vẫn hiểu được? Sở dĩ có thể có được điều kỳ diệu đó là vì cái tín hiệu hoàn toàn mới ấy dùng toàn những đơn vị mà người nghe đã biết sẵn, được kết hợp lại theo những quy tắc mà người ấy cũng đã quen thuộc. Ngữ pháp, hiểu theo nghĩa hẹp, chính là tổng số những quy tắc ấy.

Những quy tắc tổ chức các đơn vị thành tín hiệu (thành câu) được người bản ngữ quy nạp ra một cách không tự giác từ những lời nói đã nghe được, và dần dần, vào những năm cuối cùng của tuổi thơ ấu, họ đã có được một hệ thống ngữ pháp hoàn chỉnh về cơ bản trong đầu, cho phép họ diễn đạt được bất cứ ý nghĩ nào dưới một hình thức phù hợp với những tập quán diễn đạt của toàn khối cộng đồng ngôn ngữ của họ. Đây là một thứ tri thức ẩn mặc - không nói ra thành lời được - nhưng là một tri thức tuyệt đối. Về nguyên tắc, người bản ngữ không thể nói sai ngữ pháp được, nếu ta không kể những trường hợp nói nhịu nhầm mà xung quanh và ngay người vừa nói nữa cũng nhận thấy ngay. Những quy tắc được trình bày trong các sách ngữ pháp chính là đúc kết từ những tập quán nói năng của cả khối cộng đồng những người bản ngữ.

Nhưng nếu thế thì tại sao lại có trường hợp được coi là một lỗi ngữ pháp của người bản ngữ? Ở đây cần phân biệt rõ hai trường hợp rất khác nhau.

Ngôn ngữ vốn chuyển biến không ngừng. Không những từ ngữ, cách phát âm, mà ngay cả ngữ pháp cũng chuyển biến theo thời gian, tuy chậm hơn nhiều. Và trong những nguyên nhân quy định những sự chuyển biến của ngôn ngữ có cả những “lỗi” của thế hệ sau trong khi hấp thu ngôn ngữ. Những sự đổi khác đó ban đầu có thể bị thế hệ trước trấn áp quyết liệt. Nhưng nếu nó phù hợp với xu thế phát triển của ngôn ngữ (chẳng hạn như khi nói tạo nên một sự tiết kiệm quy tắc hay làm mất một sự thiếu cân bằng), dần dần nó sẽ thắng và sẽ dành được địa vị chuẩn, nghĩa là sẽ được mọi người coi như “đúng ngữ pháp” hơn cách nói trước kia, nay đã trở thành “cổ”.

Trong những trường hợp như thế, nhà ngôn ngữ học không bảo thủ sẽ có thái độ rộng rãi đối với hình thái mới và sẵn sàng chấp nhận nó sau khi đã nghiên cứu nó kỹ về phương diện hiệu quả giao tế cũng như về phương diện thống kê.

Mặt khác, trong quá trình chuyển biến, phát triển, một ngôn ngữ có thể tiếp thu những từ ngữ, những kiểu nói, những cách đặt ngôn ngữ khác, nhằm làm cho mình dồi dào phương tiện hơn. Thường thường, những sự tiếp thu này, trong thời gian đầu chỉ liên quan đến những khu vực “văn hóa” của ngôn ngữ, nghĩa là chỉ thấy có trong văn khoa học, tôn giáo, triết học, v.v., cho nên quần chúng trung bình còn bỡ ngỡ khi nghe hay dùng những cách viết hay nói như vậy. Và vì không mấy khi sử dụng được cái cảm thức vốn có của mình để xử lý những cách nói như vậy, người bản ngữ trung bình (nhất là khi còn ít tuổi hay chưa có trình độ văn hóa cao) không quy nạp được những quy tắc chi phối cách cấu tạo của những câu ít quen thuộc đó, cho nên khi tự mình đặt câu theo kiểu mới tiếp thu được, họ có thể sai. Những kiểu câu không phải du nhập từ tiếng nước ngoài, những thể loại văn nhất định hay ngay cả những kiểu câu chỉ dùng trong văn viết chứ không dùng trong khi nói chuyện bình thường cũng có thể bị dùng sai như vậy nếu không có sự hướng dẫn và luyện tập đầy đủ.

Thường thường trong khi nói năng, người bản ngữ có thể tránh hẳn những kiểu câu mình chưa nắm vững (dĩ nhiên nếu người đó không có thói ăn nói cầu kỳ); nhưng trong khi viết hay trong khi phát biểu ở những môi trường nhất định, họ có thể vì yêu cầu của hoàn cảnh mà buộc lòng phải dùng đến những kiểu câu chưa nắm vững đó.

Đối với loại lỗi này, người làm công tác giảng dạy hay biên tập cần có thái độ nghiêm khắc hơn. Ỏ đây có thể tin chắc rằng chuyện dùng sai không hề do “xu hướng chuyển biến tự nhiên” của ngôn ngữ mà ra, tuy có thể chịu sự chi phối của những quy luật nào đó của bản ngữ làm cho người dùng dễ bị nhầm lẫn. Nói chung, những lỗi này thường làm cho câu văn không tuân theo những quy tắc vốn có của bản ngữ (chứ không riêng gì của thứ tiếng làm cội nguồn cho sự tiếp thu). Nếu người nghiên cứu đã xác định được như vậy, thì người giáo viên hay biên tập viên cần kiên quyết sửa lại cho đúng.

Độc giả có thể tìm mua ấn phẩm tại các nhà sách hoặc tham khảo bản ebook Sổ Tay Sửa Lỗi Hành Văn PDF của tác giả Cao Xuân Hạo nếu chưa có điều kiện.

Tất cả sách điện tử, ebook trên website đều có bản quyền thuộc về tác giả. Chúng tôi khuyến khích các bạn nếu có điều kiện, khả năng xin hãy mua sách giấy.

Nguồn: thuviensach.vn

Đọc Sách

Mặc Kệ Nó Làm Tới Đi
Mặc Kệ Nó Làm Tới Đi Mặc Kệ Nó Làm Tới Đi – Richard Branson Mặc Kệ Nó Làm Tới Đi là một cuốn sách nhỏ, nhưng tác giả của nó và tư tưởng nó đem lại cho người đọc lại chẳng nhỏ chút nào. Richard Branson đã viết bằng những trải nghiệm trong kinh doanh và cuộc sống. Bạn sẽ làm gì khi đứng trước những trở ngại và thách thức trong cuộc sống? Bạn sẽ làm gì khi phải đưa ra những quyết định khó khăn? Bạn giải quyết vấn đề tiền bạc ra sao? Bạn sẽ tìm được câu trả lời cho tất cả những câu hỏi này sau khi đọc cuốn sách. Cách nhìn cởi mở, tư duy phóng khoáng đã đem đến cho người đọc những lời khuyên tưởng như rất vớ vẩn, kiểu như “Nếu bạn muốn lái máy bay thì hãy tới sân bay xin một chân pha trà; bạn muốn làm thiết kế thời trang thì xin vào làm nhân viên quét dọn ở công ty thời trang”. Thực ra, tác giả chỉ đang muốn nói rằng bạn hãy mở to mắt để học việc và chộp lấy cơ hội khi nó đến. Đường Ra Biển Lớn Tôi Muốn Cuộc Đời Như Tôi Muốn 9 cuốn sách kinh doanh sẽ làm thay đổi hoàn toàn tư duy của bạn Mặc Kệ Nó Làm Tới Đi được viết với giọng văn hài hước nhưng không hời hợt. Những lời khuyên nhỏ trong sách chẳng khiến độc giả phải nặn óc suy nghĩ mới có thể hiểu. Là một doanh nhân, một người có tư tưởng cấp tiến, ưa mạo hiểm, thích thử thách, Richard Branson sẽ mang đến cho chúng ta một cái nhìn mới mẻ về cuộc sống cũng như kinh doanh qua những trải nghiệm, những bài học ông học được lúc còn nhỏ từ cha mẹ mình, từ khi khởi nghiệp kinh doanh vào năm 16 tuổi với tờ tạp chí Student, cho đến nay khi đã trở thành một doanh nhân nổi tiếng thế giới. Mặc Kệ Nó Làm Tới Đi, bạn sẽ tìm thấy những bài học đơn giản và gần gũi, giải đáp các thắc mắc trong cuộc sống bằng những lời khuyên thiết thực. Với Branson, sống là không ngừng chuyển động, tạo ra và đối mặt với thách thức, liên tục sáng tạo, quan tâm đến các vấn đề toàn cầu, và nhất là, luôn làm những việc khiến bản thân cảm thấy vui vẻ.
Nghệ Thuật Xoay Chuyển Tình Thế
Nghệ Thuật Xoay Chuyển Tình Thế Nghệ Thuật Xoay Chuyển Tình Thế Dù bạn là ai, một CEO, một nhân viên bán hàng hay chỉ đơn thuần là người muốn tạo nên sự khác biệt, bạn đều mong muốn gây ảnh hưởng nhiều hơn tới mọi người. Tuy nhiên, đa số chúng ta lại không thật sự cố gắng tạo ra thay đổi vì nghĩ rằng điều đó quá khó hoặc không thể. Chúng ta thường mải miết phát triển các chiến lược ứng phó phức tạp, trong khi lẽ ra chỉ cần học các công cụ và phương pháp của những người có ảnh hưởng nhất trên thế giới. Nghệ Thuật Xoay Chuyển Tình Thế sẽ cung cấp cho bạn toàn bộ các bước của quá trình gây ảnh hưởng – bao gồm cả những chiến lược mạnh mẽ để biến chuyển những điều tưởng chừng như không thể thay đổi trong cuộc sống cá nhân, công việc và cả thế giới. Quẳng Gánh Lo Đi Và Vui Sống Đời thay đổi khi chúng ta thay đổi 5 cuốn sách nên đọc đi đọc lại trong đời để ngẫm về cuộc sống Làm một tác nhân xoay chuyển, bạn có thể giúp mọi người trưởng thành hơn, thông minh, cuốn hút hơn và sống tốt đẹp hơn. Với một tác nhân xoay chuyển, chỉ có giới hạn duy nhất – Bầu trời. Thư viện Sách Mới trân trọng gửi đến bạn đọc cuốn sách Nghệ Thuật Xoay Chuyển Tình Thế. Đừng quên chia sẻ cuốn sách này lên facebook để bạn bè cùng đọc và đăng ký email nhận sách hay mỗi tuần.
Nghệ Thuật Sống Tự Tin
Nghệ Thuật Sống Tự Tin Nghệ Thuật Sống Tự Tin – Bryan Robinson Nghệ Thuật Sống Tự Tin là cuốn sách hướng dẫn thiết thực giúp bạn kết nối với sự tự tin bên trong con người mình, để đạt được niềm vui và sự thanh thản trong cuộc sống thường nhật. Mười bí quyết trong quyển sách này sẽ giúp bạn sống hài hoà với bản thân và giải phóng bạn khỏi quá khứ. Chúng mang đến cho bạn cách để đạt một cuộc sống trọn vẹn và mãn nguyện ngay trong hiện tại, bất kể điều gì đã xảy ra trong quá khứ. Cuốn sách này là sự đúc kết của những kinh nghiệm cá nhân, kinh nghiệm lâm sàng mà chính tác giả đã tiến hành trong suốt 20 năm cũng như phát hiện của các chuyên gia hàng đầu thế giới. Bạn đọc có thể sàng lọc các ý tưởng bằng nhận thức riêng và sử dụng chúng cho hành trình sống của mình. Quẳng Gánh Lo Đi Và Vui Sống Bạn Thông Minh Hơn Bạn Nghĩ Làm chủ tư duy thay đổi vận mệnh Cuốn sách sẽ giúp bạn phát triển một thế giới nội tâm vững chắc, mạnh mẽ đồng thời vượt qua mọi thử thách của cuộc đời bằng sự tự tin vốn dĩ đã tồn tại trong chính con người mình. Cách ăn mặc cũng ảnh hưởng đến sự tự tin Dù bạn là ai? Bạn làm việc trong môi trường như thế nào? Bạn là nhân viên hay là sếp? Bạn làm việc ở văn phòng hay không? Hãy ăn mặc để thu hút người khác. Ăn mặc gọn gàng, sạch sẽ và phù hợp với hoàn cảnh không những giúp người khác có cái nhìn thiện cảm với mình, mà còn giúp chúng ta thấy tự tin trong cuộc sống. Bạn sẽ nhận được sự đánh giá cao và tin tưởng của người khác với vẻ ngoài lịch thiệp, dễ mến. Rèn luyện ý chí, niềm tin của bản thân Bạn muốn tự tin trong cuộc sống, bạn cần rèn luyện ý chí và niềm tin của chính bản thân mình. Rèn luyện ý chí giúp mình hướng đến các mục tiêu và đạt thành quả trong công việc, cuộc sống. Sức mạnh ý chí có thể được đẩy mạnh bằng cách kết hợp những bài tập thể chất, tinh thần với khả năng tự kiểm soát với suy nghĩ tích cực. Tập trung vào mục đích, động cơ và nỗ lực thực hiện sẽ giúp bạn cải thiện được sức mạnh ý chí mạnh mẽ. Những hoạt động lành mạnh như thiền, tập yoga, đọc sách, tập thể dục,… giúp bạn nuôi dưỡng cơ thể và ý chí.
Khám Phá Ngôn Ngữ Tư Duy
Khám Phá Ngôn Ngữ Tư Duy Khám phá ngôn ngữ tư duy – Philip Miller Đằng sau thái độ, hành vi của mỗi chúng ta là cả một “bản đồ thế giới” chứa đựng những thói quen, niềm tin, giá trị, ký ức,  định hình nên suy nghĩ, hành động, cách ta nhìn nhận về bản thân, về mọi người và về thế giới xung quanh. Khám Phá Ngôn Ngữ Tư Duy là cuốn sách nói về liệu pháp NLP (Neuro Linguistic Programming – Lập trình Ngôn Ngữ Tư duy) giúp thay đổi tận gốc hành vi, tức là thay đổi kiểu suy nghĩ dẫn đến hành vi của mỗi người. Không giống như các phương pháp truyền thống khác. NLP cũng chính là bí quyết làm nên danh tiếng của Anthony Robbins (một trong những diễn giả hàng đầu thế giới hiện nay), “Nữ hoàng Truyền hình” Oprah Winfrey, cựu Tổng thống Mỹ Bill Clinton và nhiều nhân vật tên tuổi khác. Tư Duy Nhanh Và Chậm Tư Duy Như Einstein Bí quyết học đâu nhớ đó Hiện tại, NLP được ứng dụng rất rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như: quản lý, huấn luyện, bán hàng, tâm lý học, thể thao, y tế, thương thuyết, diễn thuyết, nuôi dạy con cái và nhiều lĩnh vực khác. Với mong muốn được đóng góp một phần nhỏ nhoi cho thành công của bạn, First News hân hạnh giới thiệu quyển sách Khám Phá Ngôn Ngữ Tư Duy của tác giả Philip Miller. Là bậc thầy về NLP, tập huấn viên NLP, đồng thời là chuyên gia đào tạo cách ứng dụng NLP trong kinh doanh, tác giả đã dành biết bao tâm huyết và nỗ lực bền bỉ nhằm chia sẻ với mọi người lợi ích thiết thực của NLP. Đây là quyển sách hay, sử dụng ngôn ngữ đơn giản với nhiều hình minh họa sinh động, vui nhộn về NLP. Hy vọng bạn sẽ gặt hái thêm nhiều thành công và trải nghiệm tốt đẹp trong cuộc sống từ những công cụ hữu ích, thiết thực với “bộ công cụ NLP”