Liên hệ: 0912 699 269  Đăng nhập  Đăng ký

Nguyễn Trường Tộ Với Triều Đình Tự Đức (Nguyễn Đình Đầu)

Từ xưa đến nay, giới nghiên cứu vẫn “chia hai phe” khi luận bàn về công/tội của danh sĩ Nguyễn Trường Tộ (1830?-1871). Có một thời, phái luận tội thắng thế. Những năm gần đây thì tình thế có thay đổi, khi mà nền học thuật nước nhà đã có nhiều bước chuyển biến tích cực và khách quan hơn trong đánh giá.

Tác phẩm Nguyễn Trường Tộ với triều đình Tự Đức (NXB Trẻ, 2013) của Nguyễn Đình Đầu, với nhiều sử liệu khả tín, là một công trình đi theo hướng tích cực này.

Bằng cách bám sát vào nhiều nguồn sử liệu và tài liệu, nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu đã chỉ ra rằng việc quy kết Nguyễn Trường Tộ “tay sai, bán nước” là quá ấu trĩ. Lật giở lại hành trình tri thức và thái độ khoa học của Nguyễn Trường Tộ, sách không chỉ chứng minh được tài năng vượt bậc, tư duy táo bạo, quan điểm cấp tiến, canh tân… mà còn gián tiếp cho thấy lý do vì sao ông bị cô lập.

Như tựa đề, sách gồm hai câu chuyện song hành, một là về nhà canh tân bất thành Nguyễn Trường Tộ, một là về triều đình nhà Nguyễn thời vua Tự Đức, vốn khá bảo thủ, lạc hậu. Để qua đây, sách một lần nữa cho thấy sự tiếc nuối của hậu bối với tiền nhân, bởi tư tưởng của Nguyễn Trường Tộ mà được áp dụng ngay đương thời thì tình thế của Việt Nam đã có nhiều thay đổi lớn lao.

Theo TS Giáp Văn Dương, cùng thời và cùng tư tưởng canh tân với Nguyễn Trường Tộ, nhưng Fukuzawa Yukichi (1835-1901) đã thành công rực rỡ vì bối cảnh xã hội Nhật Bản đã sẵn sàng cho điều này từ lâu. Tìm mua: Nguyễn Trường Tộ Với Triều Đình Tự Đức TiKi Lazada Shopee

Với kiến thức sâu rộng, kết hợp được tư tưởng Đông Tây, các sách lược canh tân của Nguyễn Trường Tộ đi thẳng vào các lĩnh vực từ nông nghiệp, thương mại, quốc phòng… cho đến ngoại giao, văn hóa, giáo dục, xã hội, kiến trúc, xây dựng…

“Bi kịch của Nguyễn Trường Tộ, ngẫm ra là một nghịch lý khó tin nhưng có thật. Yêu nước nhưng không được giúp nước vượt qua đại họa ngoại xâm; thực sự có tài năng xuất chúng nhưng vấp phải vật cản quá lớn - sự trì trệ bảo thủ, dị ứng với chủ trương duy tân, tự cường của triều đình Tự Đức và sự nghi ngờ dai dẳng của họ với những người tin theo Kitô giáo. Bi kịch lớn lao ấy bình thường ra có thể nhấn sâu những con người nặng lòng với đất nước vào tình trạng trầm cảm, u uất, bế tắc. Nhưng với Nguyễn Trường Tộ thì không. Ông đã bộc lộ một phẩm chất đáng tôn trọng: sự kiên trì nhẫn nại - nhẫn nại đến mức phi thường” - PGS.TS Trần Hữu Tá viết.

Và ông khẳng định: “Giờ đây, trong hoàn cảnh đất nước đang quyết tâm đổi mới, tự cường, khắc phục nguy cơ tụt hậu, đọc lại tập Điều trần của Nguyễn Trường Tộ, tin rằng mỗi trí thức cao cấp cũng như mỗi độc giả bình thường đều sẽ có những cảm nhận đặc biệt. Có thể đó là sự xúc động về lòng yêu nước chân thành nồng nhiệt của người đã khuất. Dường như ông không phải viết bằng mực bình thường mà bằng máu từ chính trái tim mình - một trái tim luôn quặn thắt trước tình hình ngày càng bi đát của đất nước”.

Văn Bảy

Thể thao & Văn hóa

***

Năm 2011, Đức giám mục Vinh - Nguyễn Thái Hợp có thiện ý muốn tổ chức kỷ niệm 140 năm (1871-2011) ngày qua đời của nhà yêu nước Nguyễn Trường Tộ ngay tại quê hương và phần mộ ở Xã Đoài, huyện Nghi Lộc, thành phố Vinh nay. Nhiều học giả đã tán thành và gửi bài tham luận. Rất tiếc năm 201 là năm có nhiều vấn đề nhạy cảm mà vấn đề Nguyễn Trường Tộ nằm trong số đó! Nên không có gì để kỷ niệm Nguyễn Trường Tộ cho đáng với một nhân vật lịch sử lớn như ông.

Tôi cũng được vinh dự đóng góp một báo cáo nhỏ. Đó là bài Giả như kế hoạch đánh úp Gia Định của Nguyễn Trường Tộ được thi hành![1]. Tất nhiên, không có tọa đàm hay nghi thức kỷ niệm thì bài này không được ra mắt quý bạn đọc.

Sau ngày 30.4.1975, đất nước hoàn toàn thống nhất, giới Công giáo thành phố Hồ Chí Minh thường biểu lộ lòng mến quê hương với bài ca rất phổ biến Trước khi là Công giáo tôi là người Việt Nam. Công giáo hay không, đều là người Việt Nam, đều có nghĩa vụ và quyền lợi của một công dân trung thành với tổ quốc dân tộc.

Thiển nghĩ Nguyễn Trường Tộ là nhân vật Công giáo nêu tấm gương yêu nước tuyệt vời ấy ngay từ thời “trung quân ái quốc”, trong một giai đoạn lịch sử cực kỳ phức tạp và đen tối. Ông đã điều trần Tự do tôn giáo[2]là quyền thiêng liêng, nhưng nhiệm vụ phụng sự đất nước cũng là bất khả kháng. Ngay từ khi Công giáo truyền vào Việt Nam hơn 400 năm trước, một sáng kiến thần học đã lập thuyết Tam phụ tức phải tôn kính ba cha: Trời, (thượng phụ). Vua (trung phụ) và đấng sinh thành (hạ phụ). Như vậy, càng kính Chúa và hiếu hạnh thì càng phải “trung quân ái quốc”. Lý thuyết đâu có trái nghịch với thực tế! Trong một điều trần, Nguyễn Trường Tộ giải thích về thuyết Tam phụ rất minh bạch và hấp dẫn, trước khi sáng tác điều trần Ngôi vua là quý, chức quan là trọng [3]. Tuy nhiên, với tư cách một thường dân tha thiết tới vận mệnh dân tộc, Nguyễn Trường Tộ đã đệ đạt lên triều đình Tự Đức những bài học lịch sử và thời sự quốc tế nhằm canh tân xứ sở và cứu nguy dân tộc.

Nhân dịp kỷ niệm này, tôi đã mạo muội viết một số bài trên tuần báo Công giáo và Dân Tộc ngõ hầu giới thiệu Nguyễn Trường Tộ như một tấm gương ái quốc chói sáng cho tín hữu chúng tôi. Từ xưa đến nay đã có nhiều học giả hay tác giả viết về Nguyễn Trường Tộ. Tôi đã học hỏi được nhiều, song tôi không thể trích dẫn hết các điều trần và những nhận xét sâu sắc của quý vị. Tôi chỉ dám lựa chọn một góc nhỏ: Nguyễn Trường Tộ với triều đình Tự Đức (1861-1871) và đặc biệt sử dụng tư liệu tổng hợp về Nguyễn Trường Tộ của Trương Bá Cần[4]cùng bộ chính sử Đại Nam thực lục chính biên[5].

Chúng ta đều biết khoảng giữa thế kỷ XIX, sau khi thôn tính được nhiều thuộc địa trên thế giới, đế quốc Pháp khởi công xâm chiếm nước ta và các tiểu quốc thuộc quyền bảo hộ Việt Nam ở Đông Dương, với lý do Việt Nam không tôn trọng tự do tôn giáo! Ngày 19.6.1988, Tòa thánh phong hiển thánh cho 117 tín hữu, mà dưới ba triều Minh Mạng - Thiệu Trị - Tự Đức có tới 111 vị (58+3+50) tuẫn tử trong thời gian từ 1833 đến 1862. Đó là những năm Pháp đem tàu chiến và quân lực đến uy hiếp và đánh phá Việt Nam. Tín hữu hy sinh thực sự vì trung thành với đức tin, nhưng chính quyền cấm đạo và tàn sát tín hữu có lẽ vì lý do chính trị hơn tín ngưỡng. Tôi đã cố giải thích khúc mắc này qua tập sách nhỏ Tiểu sử Cha Khâm - Đặng Đức Tuấn[6].

Dẫu chỉ lựa chọn nghiên cứu vấn đề ở một góc hẹp và đa phần là trích dẫn các tư liệu chính xác, nhưng chúng tôi vẫn thành thực xin quý độc giả nhắc nhở cho biết những gì còn sai nhầm hay thiếu sót. Xin trân trọng cám ơn.

Cuối thu năm 2012

Nguyễn Đình Đầu

Độc giả có thể tìm mua ấn phẩm tại các nhà sách hoặc tham khảo bản ebook Nguyễn Trường Tộ Với Triều Đình Tự Đức PDF của tác giả Nguyễn Đình Đầu nếu chưa có điều kiện.

Tất cả sách điện tử, ebook trên website đều có bản quyền thuộc về tác giả. Chúng tôi khuyến khích các bạn nếu có điều kiện, khả năng xin hãy mua sách giấy.

Nguồn: thuviensach.vn

Đọc Sách

Tiết Nhơn Quý Chinh Đông (Tô Chẩn)
"Tiết Nhơn Quí Chinh Đông" là bộ tiểu thuyết cổ điển Trung Quốc đã được đông đảo bạn đọc Việt Nam biết đến từ mấy mươi năm qua. Nội dung truyện nói về đời nhà Đường, lúc vua Đường Thái Tông đang trị vì. Có thể nói đây là thời kỳ oanh liệt nhất của nước Trung Hoa. Bởi dân tộc Hán hùng mạnh đã không những chiếm cứ cả Trung Nguyên mà còn mở mang bờ cõi ngày một rộng lớn. Tiết Nhơn Quí là một anh hùng áo vải, tài năng xuất chúng, sống trong giới tiểu thương, từ cuộc sống khá giả đi đến suy sụp nghèo khó, bị đời hất hủi phải đem thân đi làm thuê làm mướn kiếm sống. Rồi từ đó mà tiến thân. Tiết Nhơn Quí đầu quân, giúp vua giúp nước. Chỉ vì sợ một lời dọa mà phải trốn trong bóng tối để Trương Sĩ Quí lợi dụng. Trương Sĩ Quí là kẻ bất tài vô dụng, gian nịnh, hám danh... Từ một chức vụ Tổng binh nhỏ nhoi mà ngoi lên địa vị cao hơn nhờ khéo luồn lọt và cướp công kẻ khác. Đọc Tiết Nhơn Quí ta thấy được mong ước của người xưa là muốn có một minh quân như vua Đường, có những tôi thần xuất sắc như Từ Mậu Công... và châm biếm kẻ dốt nát như Huất Trì Cung. Tìm mua: Tiết Nhơn Quý Chinh Đông TiKi Lazada Shopee Điểm tiến bộ của truyện là ít thần thánh hóa mà có nhiều tình tiết thực tế hơn. Một vài chi tiết có vẻ thần thoại, nhưng đó là lẽ đương nhiên của xã hội phong kiến Trung Hoa còn đè nặng và ước mơ của quần chúng thì bay bổng. Nhà xuất bản tổng hợp Đồng Tháp xin giới thiệu cùng bạn đọc bộ truyện lý thú này. Muốn hiểu rõ hơn hồi sau của nhân vật Tiết Nhơn Quí xin mời các bạn đọc tiếp bộ "Tiết Đinh San Chinh Tây" được NXB tổng hợp Đồng Tháp ấn hành. Nhân lần xuất bản này chúng tôi xin chân thành cám ơn thân nhân và gia đình dịch giả Tô Chẩn cũng như bạn đọc gần xa đã nhiệt tình giúp đỡ. Rất mong được đón nhận những đóng góp ý kiến của bạn đọc.Nhà Xuất Bản Tổng Hợp Đồng ThápĐộc giả có thể tìm mua ấn phẩm tại các nhà sách hoặc tham khảo bản ebook Tiết Nhơn Quý Chinh Đông PDF của tác giả Tô Chẩn nếu chưa có điều kiện.Tất cả sách điện tử, ebook trên website đều có bản quyền thuộc về tác giả. Chúng tôi khuyến khích các bạn nếu có điều kiện, khả năng xin hãy mua sách giấy.
Tiết Nhơn Quý Chinh Đông (Tô Chẩn)
"Tiết Nhơn Quí Chinh Đông" là bộ tiểu thuyết cổ điển Trung Quốc đã được đông đảo bạn đọc Việt Nam biết đến từ mấy mươi năm qua. Nội dung truyện nói về đời nhà Đường, lúc vua Đường Thái Tông đang trị vì. Có thể nói đây là thời kỳ oanh liệt nhất của nước Trung Hoa. Bởi dân tộc Hán hùng mạnh đã không những chiếm cứ cả Trung Nguyên mà còn mở mang bờ cõi ngày một rộng lớn. Tiết Nhơn Quí là một anh hùng áo vải, tài năng xuất chúng, sống trong giới tiểu thương, từ cuộc sống khá giả đi đến suy sụp nghèo khó, bị đời hất hủi phải đem thân đi làm thuê làm mướn kiếm sống. Rồi từ đó mà tiến thân. Tiết Nhơn Quí đầu quân, giúp vua giúp nước. Chỉ vì sợ một lời dọa mà phải trốn trong bóng tối để Trương Sĩ Quí lợi dụng. Trương Sĩ Quí là kẻ bất tài vô dụng, gian nịnh, hám danh... Từ một chức vụ Tổng binh nhỏ nhoi mà ngoi lên địa vị cao hơn nhờ khéo luồn lọt và cướp công kẻ khác. Đọc Tiết Nhơn Quí ta thấy được mong ước của người xưa là muốn có một minh quân như vua Đường, có những tôi thần xuất sắc như Từ Mậu Công... và châm biếm kẻ dốt nát như Huất Trì Cung. Tìm mua: Tiết Nhơn Quý Chinh Đông TiKi Lazada Shopee Điểm tiến bộ của truyện là ít thần thánh hóa mà có nhiều tình tiết thực tế hơn. Một vài chi tiết có vẻ thần thoại, nhưng đó là lẽ đương nhiên của xã hội phong kiến Trung Hoa còn đè nặng và ước mơ của quần chúng thì bay bổng. Nhà xuất bản tổng hợp Đồng Tháp xin giới thiệu cùng bạn đọc bộ truyện lý thú này. Muốn hiểu rõ hơn hồi sau của nhân vật Tiết Nhơn Quí xin mời các bạn đọc tiếp bộ "Tiết Đinh San Chinh Tây" được NXB tổng hợp Đồng Tháp ấn hành. Nhân lần xuất bản này chúng tôi xin chân thành cám ơn thân nhân và gia đình dịch giả Tô Chẩn cũng như bạn đọc gần xa đã nhiệt tình giúp đỡ. Rất mong được đón nhận những đóng góp ý kiến của bạn đọc.Nhà Xuất Bản Tổng Hợp Đồng ThápĐộc giả có thể tìm mua ấn phẩm tại các nhà sách hoặc tham khảo bản ebook Tiết Nhơn Quý Chinh Đông PDF của tác giả Tô Chẩn nếu chưa có điều kiện.Tất cả sách điện tử, ebook trên website đều có bản quyền thuộc về tác giả. Chúng tôi khuyến khích các bạn nếu có điều kiện, khả năng xin hãy mua sách giấy.
Tầm Tần Ký (Huỳnh Dị)
Đã lâu lắm rồi mới thấy một bộ truyện dã sử viễn tưởng "hoành tráng" như Tần Tầm Ký được xuất bản, 4000 trang sách được chia thành sáu cuốn in rất đẹp. Nhưng chuyện hình thức không nói tới, kỳ lạ là một bộ sách Tần Tầm Ký tưởng thuần túy giải trí mà vẫn có nhiều điều đáng suy ngẫm. Câu chuyện trong Tần Tầm Ký kể về Hạng Thiếu Long - sĩ quan trẻ của binh đoàn số bảy được đưa vào một cuộc thí nghiệm cỗ máy thời gian của viện trưởng Mã Khắc. Anh được chỉ định về thời Chiến Quốc - Tần Thủy Hoàng, lúc trở về quá khứ thì cỗ máy thời gian tại viện thí nghiệm phát nổ cùng với tất cả nhà khoa học, Hạng Thiếu Long mãi mãi ở lại năm 251TCN tức sáu năm trước khi Tần Thuỷ Hoàng lên ngôi. Từ đây hàng loạt biến cố ngoài chính sử đã được Hạng Thiếu Long phát hiện và tận dụng như: Tần Doanh Chính đã chết tại nước Triệu, Thiếu Long bèn thế vào chỗ khuyết ấy một nhân vật tên Tiểu Bàn và đưa y lên đến ngôi vương. Là kẻ hiểu rõ những việc sẽ xảy ra Thiếu Long rủ những Lã Bất Vi, Điền Đan, Lý Tư…vào cuộc chơi vô tiền khoáng hậu của mình - cuộc chơi lịch sử. Với hiểu biết và tinh thần của một con người thế kỉ 21, nương theo dòng chảy lúc nhanh lúc chậm, lúc "nhẹ nhàng từ tâm", lúc thủ đoạn xảo quyệt, lúc tiểu nhân, khi quân tử, Hạng Thiếu Long làm cho cả một thời đại kiêu hùng của lịch sử Trung Quốc xoay như bông vụ dưới những nước cờ của y. Kiến thức lịch sử của tác giả thể hiện trong Tần Tầm Ký quả là đáng khâm phục, cuốn tiểu thuyết Tần Tầm Ký như một bộ phim đầy đủ về chính trị, xã hội, văn hoá của thời chiến quốc. Nhưng trong bối cảnh kinh hoàng đó số phận của những cá nhân nhỏ bé là thế nào? Tìm mua: Tầm Tần Ký TiKi Lazada Shopee Canh cánh trong lòng Hạng Thiếu Long luôn là câu hỏi "ta đã tạo ra lịch sử hay một phần tử nhỏ bé mà lịch sử tạo ra". Vùng vẫy mãi nhưng Thiếu Long cũng phải để lịch sử đi đúng cái hướng mà nó đã chọn cho mình hơn hai ngàn năm trước khi y có mặt trên cõi đời. Cái mà y có được phải chăng chỉ là nỗ lực tồn tại của một cá thể khi bị đặt vào một hoàn cảnh sống khác, thế thì tại sao những việc y làm được với lịch sử vẫn hiện hữu trước mặt y thế này? Điều này y đã quyết sau tiếng cười to cuối truyện khi biết mình là kẻ sinh ra Hạng Vũ - người phá nát cơ đồ Đại Tần sau này. "Chỉ cần sống oanh liệt", mọi cái còn lại không thể do anh quyết. Trong sự chuyển dịch khổng lồ của mình, lịch sử vẫn luôn nâng niu từng cá thể nhỏ bé hợp thành mình. Một ngàn năm sau sẽ có một kẻ trở về thời đại chúng ta thì sao? Thời gian vẫn cứ trôi vậy! Câu chuyện Tần Tầm Ký bắt đầu!Độc giả có thể tìm mua ấn phẩm tại các nhà sách hoặc tham khảo bản ebook Tầm Tần Ký PDF của tác giả Huỳnh Dị nếu chưa có điều kiện.Tất cả sách điện tử, ebook trên website đều có bản quyền thuộc về tác giả. Chúng tôi khuyến khích các bạn nếu có điều kiện, khả năng xin hãy mua sách giấy.
Tầm Tần Ký (Huỳnh Dị)
Đã lâu lắm rồi mới thấy một bộ truyện dã sử viễn tưởng "hoành tráng" như Tần Tầm Ký được xuất bản, 4000 trang sách được chia thành sáu cuốn in rất đẹp. Nhưng chuyện hình thức không nói tới, kỳ lạ là một bộ sách Tần Tầm Ký tưởng thuần túy giải trí mà vẫn có nhiều điều đáng suy ngẫm. Câu chuyện trong Tần Tầm Ký kể về Hạng Thiếu Long - sĩ quan trẻ của binh đoàn số bảy được đưa vào một cuộc thí nghiệm cỗ máy thời gian của viện trưởng Mã Khắc. Anh được chỉ định về thời Chiến Quốc - Tần Thủy Hoàng, lúc trở về quá khứ thì cỗ máy thời gian tại viện thí nghiệm phát nổ cùng với tất cả nhà khoa học, Hạng Thiếu Long mãi mãi ở lại năm 251TCN tức sáu năm trước khi Tần Thuỷ Hoàng lên ngôi. Từ đây hàng loạt biến cố ngoài chính sử đã được Hạng Thiếu Long phát hiện và tận dụng như: Tần Doanh Chính đã chết tại nước Triệu, Thiếu Long bèn thế vào chỗ khuyết ấy một nhân vật tên Tiểu Bàn và đưa y lên đến ngôi vương. Là kẻ hiểu rõ những việc sẽ xảy ra Thiếu Long rủ những Lã Bất Vi, Điền Đan, Lý Tư…vào cuộc chơi vô tiền khoáng hậu của mình - cuộc chơi lịch sử. Với hiểu biết và tinh thần của một con người thế kỉ 21, nương theo dòng chảy lúc nhanh lúc chậm, lúc "nhẹ nhàng từ tâm", lúc thủ đoạn xảo quyệt, lúc tiểu nhân, khi quân tử, Hạng Thiếu Long làm cho cả một thời đại kiêu hùng của lịch sử Trung Quốc xoay như bông vụ dưới những nước cờ của y. Kiến thức lịch sử của tác giả thể hiện trong Tần Tầm Ký quả là đáng khâm phục, cuốn tiểu thuyết Tần Tầm Ký như một bộ phim đầy đủ về chính trị, xã hội, văn hoá của thời chiến quốc. Nhưng trong bối cảnh kinh hoàng đó số phận của những cá nhân nhỏ bé là thế nào? Tìm mua: Tầm Tần Ký TiKi Lazada Shopee Canh cánh trong lòng Hạng Thiếu Long luôn là câu hỏi "ta đã tạo ra lịch sử hay một phần tử nhỏ bé mà lịch sử tạo ra". Vùng vẫy mãi nhưng Thiếu Long cũng phải để lịch sử đi đúng cái hướng mà nó đã chọn cho mình hơn hai ngàn năm trước khi y có mặt trên cõi đời. Cái mà y có được phải chăng chỉ là nỗ lực tồn tại của một cá thể khi bị đặt vào một hoàn cảnh sống khác, thế thì tại sao những việc y làm được với lịch sử vẫn hiện hữu trước mặt y thế này? Điều này y đã quyết sau tiếng cười to cuối truyện khi biết mình là kẻ sinh ra Hạng Vũ - người phá nát cơ đồ Đại Tần sau này. "Chỉ cần sống oanh liệt", mọi cái còn lại không thể do anh quyết. Trong sự chuyển dịch khổng lồ của mình, lịch sử vẫn luôn nâng niu từng cá thể nhỏ bé hợp thành mình. Một ngàn năm sau sẽ có một kẻ trở về thời đại chúng ta thì sao? Thời gian vẫn cứ trôi vậy! Câu chuyện Tần Tầm Ký bắt đầu!Độc giả có thể tìm mua ấn phẩm tại các nhà sách hoặc tham khảo bản ebook Tầm Tần Ký PDF của tác giả Huỳnh Dị nếu chưa có điều kiện.Tất cả sách điện tử, ebook trên website đều có bản quyền thuộc về tác giả. Chúng tôi khuyến khích các bạn nếu có điều kiện, khả năng xin hãy mua sách giấy.