0912 699 269

Công ty phần mềm ứng dụng Hà Nội - HanoiSoft

Thư viện cộng đồng

Liên hệ: 0912 699 269  Đăng nhập  Đăng ký

Bạn Không Thông Minh Lắm Đâu

Hiệu ứng Dunning-Kruger Bạn Vẫn Tưởng Bạn có thể dự đoán được chính xác khả năng của mình ở mọi tình huống. Sự ThậT Là Về cơ bản thì bạn khá kém trong việc đánh giá khả năng của bản thân và độ khó của những công việc phức tạp. Hãy tưởng tượng rằng bạn chơi rất giỏi một trò nào đó. Trò nào cũng được - cờ vua, Street Fighter1, bài poker - không quan trọng. Bạn thường xuyên chơi trò này với lũ bạn và lúc nào cũng thắng. Bạn cảm thấy mình thật giỏi, và bạn tin rằng mình có thể giành chiến thắng ở một giải đấu nếu có cơ hội. Vậy là bạn lên mạng tìm xem giải đấu khu vực sẽ diễn ra ở đâu và khi nào. Bạn trả phí tham gia và rồi bị hạ đo ván ngay trong hiệp đầu tiên. Hóa ra là bạn không giỏi lắm đâu. Bạn cứ nghĩ rằng mình thuộc dạng đỉnh của đỉnh, nhưng mà thực chất bạn chỉ là một tay ngang thôi. Đây được gọi là hiệu ứng Dunning-Kruger, và nó là một phần cơ bản trong bản chất của con người. Hãy thử nghĩ về những ngôi sao Youtube mới nổi trong mấy năm gần đây - những người múa máy một cách vụng về với các loại vũ khí, hoặc là hát chẳng bao giờ đúng tông cả. Những màn trình diễn này thường rất tệ. Không phải họ cố tình dùng bản thân để mua vui cho người khác đâu. Trình độ của họ thực sự tệ, và chắc hẳn bạn cũng thắc mắc là tại sao lại có người có thể tự đặt mình lên một sân khấu toàn cầu với những màn trình diễn đáng xấu hổ như vậy. Vấn đề nằm ở chỗ họ không tưởng tượng được là công chúng toàn cầu có thể khắt khe và đòi hỏi cao hơn so với lượng khán giả nhỏ bé họ vốn đã quen thuộc là bạn bè, gia đình và những người đồng cấp. Như nhà triết học Bertrand Russell đã từng phải than thở: “Trong thế giới hiện đại ngày nay thì những kẻ khờ khạo luôn tự tin hết mức trong khi những người khôn ngoan thì lại luôn nghi ngờ.” Hiệu ứng Dunning-Kruger là lý do tại sao mà những chương trình như America’s Got Talent1 hay American Idol2 có thể diễn ra. Ở trong phòng karaoke với lũ bạn, bạn có thể là người hát hay nhất. Nhưng để đối chọi với các thí sinh trong cả một quốc gia? Khó lắm. *** Nói cho vuông thì sách chỉ đáng 3.5* thôi, nhưng vì là sách mượn mà người mượn còn chưa đọc nên mình dúi thêm cho 0.5 * nữa, gọi là Tô có ghi công :sss Cuốn sách trình bày về các hiện tượng tâm lý thường gặp (ai hay theo dõi page “10 sự thật thú vị” trên facebook thỉnh thoảng sẽ gặp những bài tương tự và vừa hay, admin của trang cũng đang PR cho cuốn này :))) Chắc do đã đọc nhiều bài viết về lĩnh vực này nên mình không choáng ngợp đến mức sững sờ về nội dung sách :sss Dù vậy, có một cuốn sách tổng hợp lại và Việt hóa triệt để các thuật ngữ tiếng Anh (hay Đức kiểu Baader-Meinhof = thiên kiến xác nhận) thì cũng tiện cho tra cứu và chấn chỉnh bản thân mỗi khi lên cơn vĩ cuồng :3 Đọc xong dễ nảy sinh ham muốn lôi người khác ra test và nghiêm túc tập ngồi thiền, vì rõ ràng, với một tâm trí quá náo động dẫn tới quá tải như tâm trí người phương Tây thì không có gì lạ nếu nó mắc chứng này tật nọ. Giờ đến phần bình xét :sss 1. Hình thức sách =)))) Cái bìa như muốn gào vào mặt độc giả: Bạn không biết chữ như bạn tưởng đâuuuuu :/ và ngoài ra, người đọc có thể gặp chứng mù màu đột xuất :3 Sách dày nhưng đóng keo ở gáy hơi mỏng nên chưa gì đã bị gãy gáy :<
2. Nội dung sách: - Các bài viết trong sách được trình bày khoa học, sáng sủa, theo cấu trúc: Tiêu đề - 1 đoạn tóm tắt về hiểu lầm và sự thật - thân bài (tập trung giải diễn giải + dẫn chứng) - kết luận rút ra. Tuy nhiên, cách viết hơi cứng nhắc, tuy có sự tương tác với người đọc nhưng thiếu chút dí dỏm thường thấy ở những loại sách tương tự. Ngoài ra, cách chia Mục lục sách đi lần lượt theo từng bài viết/hiện tượng dễ gây mệt não nếu đọc liên tục, nên phân theo nhóm cho người đọc tìm điểm khác và giống nhau. - Sách phân tích nhiều hiện tượng tâm lý ta rất hay gặp trong cuộc sống dưới góc độ khoa học, ví dụ như Thiên kiến tự đề cao, Sự ngụy biện của tay thiện xạ Texas, Thiên kiến xác nhận, Nội quan, Sự tự nghiệm về tính đại diện… Hôm bữa mình có tình cờ xem cùng 1 bộ phim trên cùng một web với 1 thằng đệ trong 1 buổi tối. Trong khi mình càm ràm về nội dung phim thì nó cứ cố thuyết phục mình rằng chuyện xem trùng này là… định mệnh :ssss Rất hy vọng nó mua cuốn sách này đọc và ngộ đạo chứ mình mình nguyền rủa bất kỳ thứ định mệnh dở hơi nào đưa mình đến xem 1 một bộ phim dở tệ như vậy. - Các dẫn chứng đưa ra chưa thuyết phục mình lắm (mẫu khảo sát thấp, thiếu chú thích và tài liệu tham khảo cụ thể, không nhắc đến việc loại trừ yếu tố gây nhiễu). Đưa 1 nhóm người để khảo sát hành vi/phản ứng mà bỏ qua vấn đề văn hóa gốc thì hơi sai :/ Ví dụ như trong bài khảo sát về mức độ ảnh hưởng của từ ngữ đến thái độ của con người (cho 3 nhóm thao tác với 3 loại từ: bạo lực, trung tính, hợp tác) sau đó thử xem họ sẽ ngắt lời giáo viên ngó lơ mình như thế nào. Trong văn hóa Á Đông, việc ngắt lời người khác, đặc biệt là cấp trên như sếp, người quản lý hoặc thầy giáo là điều tối kị, thường người ta sẽ cố gắng liên lạc bằng mắt và chờ người kia chủ động dừng lại để nghe mình nói chứ hiếm khi ngắt lời :/ Với một cá nhân có 1 đống bạn chuyên “lạm dụng” động từ mạnh trong ngôn ngữ chat như mình thì “tát” “đấm” không phải là bạo lực, tính từ “béo” mới là từ khơi gợi hành vi “bạo lực”! Có nhiều yếu tố ảnh hưởng tới hành vi của một người (tâm trạng, tính khí,...) trong 1 tình huống. - Một vấn đề khác khiến mình phải suy nghĩ là cách tác giả dùng số xác suất % để đánh giá tính hợp lý của một hành động. Điều này áp dụng lên 1 nhóm thì ổn nhưng áp dụng lên 1 cá nhân thì sai. Mình ví dụ, xác suất một người bị xe ở chiều vuông góc vượt đèn đỏ tông phải khi qua đường là đủ nhỏ để yên tâm qua đường ngay khi đèn xanh bật sáng. Tuy nhiên, đấy là xác suất tai nạn tính trên tổng mấy chục triệu người và tính trên số lần tai nạn/lần qua đường của 1 bình thường có tuổi thọ cao. Nhưng với cá nhân mình, mỗi lần vô tư qua đường thì mình sẽ nhận 50% bị đâm và 50% không. @@ Vậy, vẫn là hợp lý và yên tâm hơn nếu mình luôn quan sát thận trọng cả 2 bên xem có cái xe nào “có vẻ” mất lái đang lao tới không dù điều này sẽ tốn của mình 3s/lần! Đương nhiên, xã hội có người này người kia, ai cũng tư duy như mình thì trong 3s đầu sẽ chẳng có ai qua đường cả :< Nhưng đấy là lựa chọn riêng, không phải họ thông minh hơn hay mình thông minh hơn, ai sống lâu hơn mới quan trọng còn số % là chuyện của UB An toàn giao thông tổng kết mỗi cuối năm. - Lại nói chuyện thông minh. Một hành vi được cho là thông minh hay không, nhiều khi không nằm ở lúc thực hiện mà là ở kết quả (dù thường làm đúng thì sẽ có kết quả tốt). Ví dụ bạn phanh gấp để tránh đâm xe vào một đứa trẻ và không ai bị làm sao cả ngoài mấy vết trầy thì đấy là… phản ứng nhanh, nhưng nếu việc phanh gấp đó khiến xe bị lết bánh, người bay ra đường và nằm dưới bánh xe tải đang phi tới thì đấy là… ngu! Mọi người khi xem clip sẽ thốt lên kiểu “giá mà nó lanh ý không phanh, để đâm vào cột điện thì chắc giờ vẫn sống” - Kiểu vậy! Việc loài người chúng ta đã tồn tại phát triển đến như mức hiện tại thể hiện sự tiến hóa về mặt não bộ tư duy sao “phù hợp” với đời sống của mình. Tại sao bạn lại cần ghi nhớ mọi thứ cho thật rõ nét trong khi việc đó khiến não bộ bị quá tải mà không vì lí do hữu ích (nguyên lý 80/20)? Tại sao bạn cần phải nhận ra rằng mình không thông minh xinh đẹp, trí nhớ thì tồi, tư duy lại logic kém nếu điều đó làm bạn không vui? Tại sao lại có câu “Ngu si hưởng thái bình” =))))))))) Cho nên, rất có thể "ngu" là mẹ vợ và "hên xui" là vợ của thông minh :3 - Mình rất muốn cùng tác giả thảo luận về xu hướng “tối giản” khi đọc đến bài “Bán rẻ”. - Cuối cùng thì mình nghĩ, “thông minh” không phải là một từ hợp lý để dùng nhiều đến thế trong cuốn sách này và đưa cả lên bìa, thay bằng “Bạn không như bạn nghĩ về mình” thì… thông minh hơn (hoặc là tác giả quá thông minh khi đưa từ “thông minh” lên bìa vì nó giúp bán chạy hơn :"> ). Và đương nhiên, mình đủ "thông minh" đến mức không cảm thấy bản thân bỗng “tầm thường” “giống người khác đến 85%” sau khi đọc xong cuốn sách này :3 Tô Review *** Cuốn sách bạn đang cầm trên tay là một bản tóm tắt sơ lược về việc tự dối mình của con người và những cách tuyệt vời khiến tất cả chúng ta đều rơi vào cái bẫy đó. Bạn tin rằng mình hiểu rõ quy luật vận hành của cuộc sống, nhưng sự thật là bạn chẳng biết gì hết. Trong suốt cuộc đời, bạn tự tạo nên những quan điểm, tự xâu chuỗi nên một câu chuyện về bản thân, về lý do cho những hành động trong quá khứ, và tất cả dẫn đến việc bạn đang đọc những dòng chữ này, ngay tại thời điểm này. Nhìn một cách tổng thể thì mọi thứ có vẻ rất thật. Nhưng có một sự thật mất lòng là: Bộ môn tâm lý học nói riêng và ngành khoa học nhận thức nói chung đang ngày một thành công hơn trong việc chứng minh rằng chính bản thân bạn cũng chẳng nắm được tại sao mình lại làm những việc mà bạn vẫn làm, chọn những thứ mà bạn vẫn chọn, hay thậm chí là nghĩ những điều mà bạn vẫn nghĩ. Thay vào đó, bạn tự tạo ra những câu chuyện nhỏ để giải thích lý do cho việc bỏ cuộc giữa chừng trong công cuộc ăn kiêng, tại sao bạn lại thích Apple hơn Microsoft, hay việc rõ ràng bạn nhớ rằng Beth là người đã kể cho bạn nghe câu chuyện chú hề với chiếc chân giả làm từ hộp súp rỗng, trong khi thực ra bạn được nghe từ Adam, và đó cũng chẳng phải là một chú hề. Hãy dừng lại một chút và quan sát căn phòng bạn đang ngồi đi. Trong một khoảnh khắc thôi, hãy cảm nhận những công sức đã được bỏ ra để tạo nên mọi thứ xung quanh bạn, và cả những nỗ lực trong hàng thế kỷ qua để tạo tiền đề cho các phát minh đó. Bắt đầu từ đôi giày bạn đang đi, cho tới cuốn sách bạn đang cầm trên tay, rồi hãy nhìn tới những máy móc đang hoạt động, nháy đèn và kêu bíp bíp khắp mọi ngóc ngách: lò vi sóng trong góc bếp, chiếc máy tính trên bàn làm việc, chiếc xe cứu thương đang hú còi ở con phố đằng xa. Trước khi chúng ta đi vào chủ đề chính, hãy dừng lại và ngẫm nghĩ về việc loài người đã giải quyết được biết bao vấn đề khó khăn trong cuộc sống và đã tạo nên vô vàn những thứ tuyệt vời xung quanh ta. Những tòa nhà chọc trời và xe cộ, điện năng và ngôn ngữ – con người cũng thật đáng nể phải không? Chính thành công rực rỡ của trí tuệ loài người đã tạo nên những tiện nghi ngày nay. Kh nghĩ về điều đó, bạn sẽ dễ dàng chìm đắm trong niềm tin về trí thông minh của bạn cũng như của cả loài người. Vậy mà bạn vẫn để chìa khóa trong xe. Bạn vẫn thường hay quên béng mất mình đang định nói gì. Bạn ngày càng tăng cân. Bạn chẳng còn một xu dính túi. Những người khác cũng vậy. Từ khủng hoảng ngân hàng cho tới những vụ bê bối tình dục, chúng ta đều có những thời điểm thật là ngu ngốc. Từ những nhà khoa học lỗi lạc nhất cho tới những người thợ khiêm tốn, bộ não của mỗi cá thể đều chứa đầy những định kiến và khuôn mẫu. Những thứ này thường đánh lừa bộ não một cách khéo léo khiến chúng ta chẳng thể nhận ra được. Vậy nên đừng vội lo lắng, bạn không phải là trường hợp đặc biệt đâu. Dù thần tượng hay sư phụ của bạn có là ai đi chăng nữa, chính họ cũng thường xuyên mắc lỗi. Ta sẽ lấy bài thí nghiệm Sự Chọn Lựa Của Wason làm ví dụ đầu tiên. Hãy tưởng tượng một nhà khoa học đưa ra 4 lá bài trước mặt bạn. Khác với những loại bài thông thường, những lá bài này có một mặt in số và một mặt in màu. Các lá bài theo thứ tự từ trái sang phải là lá số 3, số 8, lá màu đỏ và lá màu nâu. Nhà khoa học láu cá này cho phép bạn quan sát 4 lá bài một lúc để ghi nhớ chúng rồi đưa ra câu hỏi như sau: “Bộ bài của tôi gồm toàn những lá bài kỳ lạ như thế này, nhưng chúng đều tuân theo một quy luật duy nhất. Nếu một lá bài có số chẵn ở một mặt, thì mặt còn lại chắc chắn sẽ là màu đỏ. Giờ thì bạn sẽ phải lật một hay những lá bài nào để kiểm chứng điều tôi vừa nói, sao cho số lá phải lật là ít nhất?” Sao nào? Số 3, số 8, màu đỏ, hay màu nâu? Bạn sẽ lật lá nào? Đây là một trong những thí nghiệm tâm lý học đơn giản nhất. Và nếu coi đây là một câu đố logic thì nó cũng chẳng hề khó. Vậy mà khi nhà tâm lý học Peter Wason thực hiện thí nghiệm này vào năm 1977, chỉ có dưới 10% số người tham gia trả lời chính xác. Trong thí nghiệm của mình, ông đã sử dụng các nguyên âm thay vì màu sắc; tuy nhiên ở những bài kiểm tra tương tự khi dùng màu sắc thì tỷ lệ số người trả lời sai vẫn không thay đổi. Vậy câu trả lời của bạn là gì? Nếu đáp án của bạn là lật lá bài số 3 và màu đỏ, hoặc bạn chọn chỉ một trong hai lá số 8 hoặc màu nâu thì bạn thuộc số 90% đã làm sai bài này. Lật lá số 3 lên thì dù thấy màu đỏ hay màu nâu cũng chẳng chứng minh được gì. Bạn không có thêm thông tin nào cả. Nếu bạn lật lá màu đỏ và thấy một số lẻ thì điều đó cũng không vi phạm quy luật. Câu trả lời chính xác duy nhất cho bài đố logic này là lật cả 2 lá: lá số 8 và lá màu nâu. Nếu mặt sau của lá số 8 màu đỏ thì bạn mới chỉ chứng minh được quy luật ấy là đúng, chứ vẫn chưa biết được liệu nó có lỗ hổng nào không. Lúc này, nếu mặt còn lại của lá bài nâu là số lẻ thì nghĩa là quy luật đúng, còn nếu là số chẵn thì khẳng định ban đầu của nhà khoa học là sai. Chỉ 2 lá bài này mới có thể cho chúng ta câu trả lời chính xác. Một khi đã giải thích ra thì câu trả lời trở nên rất hiển nhiên. Có câu đố nào đơn giản hơn câu đố với 4 lá bài và 1 quy luật này chứ? Vậy nếu có tới 90% số người tham gia đã trả lời sai thì làm thế nào mà con người có thể xây được thành Rome và tận diệt được bệnh bại liệt? Đây chính là chủ đề của cuốn sách này: Bạn bị giới hạn trong một số khuôn mẫu suy nghĩ nhất định, và cuộc sống quanh bạn là sản phẩm của việc sống chung với những khuynh hướng này, chứ không phải là chiến thắng và vượt qua chúng. Quay trở lại với thí nghiệm trên, nếu bạn thay những con số và màu sắc trên các lá bài bằng các tình huống trực quan trong xã hội, câu đố bỗng dưng trở nên dễ hơn nhiều. Hãy tưởng tượng nhà khoa học đưa ra một câu hỏi mới: “Bạn đang ngồi trong một quán bar, và luật pháp không cho phép bán đồ uống có cồn cho người dưới 21 tuổi. Tôi có một bộ bài in tuổi của khách trong quán bar ở một mặt và đồ uống người đó đang dùng ở mặt còn lại. Bạn sẽ phải lật một hoặc một vài lá trong số 4 lá bài dưới đây để biết được liệu chủ quán có đang vi phạm pháp luật hay không, sao cho số lá phải lật là ít nhất.” Và rồi nhà khoa học bày ra những lá bài như sau: 23 – Bia – Coca – 17 Giờ thì vấn đề có vẻ dễ hơn rất nhiều phải không? Lá bài Coca và 23 chẳng cho bạn biết điều gì đặc biệt cả. Tuy nhiên nếu cậu thanh niên 17 tuổi đang uống bia rượu, thì chủ quán đã phạm luật. Bạn cũng sẽ phải kiểm tra cả tuổi của người đang uống bia nữa phải không nào? Vậy là giờ bạn có thể dễ dàng thấy được 2 lá bài cần phải được kiểm tra là Bia và 17. Bộ não của bạn được lập trình để nhìn cuộc sống dễ dàng hơn dưới một số góc độ nhất định, ví dụ như về các vấn đề xã hội, nhưng lại kém hơn nhiều trong các mảng khác, như là câu đố logic với những lá bài được đánh số. Đây sẽ là những điều bạn sẽ tìm thấy xuyên suốt trong cuốn sách này, kèm theo các giải thích khoa học và những điều để suy ngẫm, những nhận định của riêng tôi. Thí nghiệm Sự Chọn Lựa Của Wason đã cho thấy thực tế là chúng ta thường rất kém trong tư duy logic, nhưng lại rất giỏi vẽ ra những suy nghĩ nghe thì có vẻ hay ho trên lý thuyết, nhưng lại vỡ vụn khi đưa vào thực hành. Và khi điều đó xảy ra, chúng ta lại có khuynh hướng phớt lờ chúng. Con người luôn có một mong muốn mạnh mẽ là làm người đúng trong mọi trường hợp, và có một khát khao cháy bỏng hơn nữa là có thể nhìn thấy bản thân mình dưới ánh sáng tốt đẹp nhất ở cả góc độ tâm lý lẫn hành vi. Bởi vậy chúng ta thường xuyên lợi dụng và đánh lừa chính trí não của mình để có thể thỏa mãn điều này. Ba chủ đề chính trong cuốn sách này là thiên kiến nhận thức, sự tự nghiệm và những phương pháp ngụy biện. Đây là những thành phần cấu tạo nên tâm trí của bạn, giống như các bộ phận trong cơ thể vậy. Trong điều kiện lý tưởng thì chúng sẽ phục vụ bạn một cách đắc lực. Tuy nhiên, đời không như là mơ, và chúng ta chẳng mấy khi được sống trong điều kiện lý tưởng cả. Những thành phần này của tâm trí con người rất dễ bị bắt bài và có tính phụ thuộc cao nên đã bị lợi dụng từ hàng trăm năm nay bởi những kẻ lừa đảo, các ảo thuật gia, con buôn, ông bà đồng, hay bọn bán thuốc giả để kiếm lời. Phải cho tới khi bộ môn tâm lý học phát triển và đưa ra những phương pháp khoa học chặt chẽ để nghiên cứu về hành vi con người thì việc tự lừa dối bản thân mới được phân loại và định lượng. — Thiên kiến nhận thức (Cognitive biases) là những khuôn mẫu suy nghĩ và hành xử thường dẫn bạn tới kết luận sai lầm. Khi chào đời, bạn, cũng như tất cả mọi người, đều phải bước vào một thế giới đã được lập trình sẵn những phương cách nhận thức đầy sai lệch này, và chẳng mấy ai nhận ra chúng. Nhiều thiên kiến có tác dụng giúp bạn tự tin trong cuộc sống hàng ngày và không tự coi mình là một kẻ đần độn. Việc giữ hình tượng có vẻ quan trọng với trí não con người đến mức nó đã phát triển một loạt những công cụ để khiến bạn luôn tự cảm thấy thỏa mãn với bản thân. Thường thì những thiên kiến nhận thức này sẽ dẫn tới những lựa chọn sai lầm, những đánh giá tồi tệ và những ý kiến ngớ ngẩn rất xa với sự thật. Ví dụ: Bạn có xu hướng tìm kiếm những thông tin củng cố cho một niềm tin nào đó của bản thân, trong khi lại thường lờ đi những thông tin trái nghịch với nó. Điều này được gọi là thiên kiến xác nhận (confirmation bias). Những quyển sách bạn đang có trên kệ và những trang bạn đánh dấu trên trình duyệt cá nhân là hệ quả trực tiếp của thiên kiến này. — Sự tự nghiệm (Heuristics) là những con đường tắt trong tâm trí mà bạn sử dụng để giải quyết các vấn đề thường gặp trong cuộc sống. Chúng giúp tăng tốc độ xử lý của não bộ, nhưng đôi lúc khiến bạn nghĩ quá nhanh và bỏ qua những chi tiết quan trọng. Thay vì chọn con đường dài và suy ngẫm thật cẩn thận về vấn đề để tìm ra giải pháp hợp lý nhất, hoặc đạt được một suy nghĩ đúng đắn nhất, bạn thường dùng sự tự nghiệm để đi tới kết luận trong khoảng thời gian cực ngắn. Một số sự tự nghiệm là học được, số khác lại được cài đặt sẵn trong mỗi phiên bản bộ não của con người. Khi sử dụng đúng cách thì chúng giúp cho tâm trí của chúng ta được thảnh thơi và hoạt động hiệu quả hơn. Nhưng có những lúc chúng lại khiến ta nhìn nhận cuộc sống một cách quá đơn giản. Ví dụ như khi bạn thấy số lượng các bài báo về việc cá mập tấn công người bỗng tăng đột biến, bạn sẽ có xu hướng tin rằng có điều gì đó đang kích thích lũ cá mập và khiến chúng cắn người nhiều hơn, mặc dù điều duy nhất mà bạn thực sự biết chỉ đơn giản là các hãng thông tấn đang đưa tin về vấn đề này nhiều hơn bình thường mà thôi. — Ngụy biện (Logical fallacies) giống như việc giải một bài toán sử dụng ngôn từ, và bạn bỏ qua một vài bước quan trọng, hoặc là bị mắc bẫy mà không biết. Chúng là những lý lẽ bạn tự đưa ra trong tâm trí để dẫn tới một kết luận khi không biết hết tất cả những thông tin liên quan tới vấn đề. Có thể là do bạn đã không để ý và bỏ qua những thông tin đó, hoặc là bởi bạn không nhận thức được sự hạn chế của lượng thông tin bạn đang nắm trong tay. Và thế là bạn trở thành một thám tử vụng về. Ngụy biện còn có thể là hệ quả của những mơ tưởng không thực tế. Có những lúc bạn đưa ra được những lập luận tốt, nhưng chính những cơ sở thông tin và giả thiết ban đầu lại không chính xác, và khi khác thì bạn lại áp dụng những lập luận sai lầm trên nền sự thật. Giả sử thế này, bạn nghe được một thông tin ở đâu đó nói rằng Albert Einstein không bao giờ ăn trứng chiên và đưa ra kết luận rằng trứng chiên là một món không tốt cho sức khỏe. Đây được gọi là lập luận dựa vào thẩm quyền (argument from authority). Lúc này bạn tin rằng một người siêu thông minh như Einstein thì mọi quyết định của ông đều đúng đắn, nhưng biết đâu sự thật chỉ đơn giản là do ông không thích vị trứng chiên mà thôi. Qua mỗi chủ đề trong sách này, bạn sẽ có được những cách nhìn nhận mới về bản thân. Rồi dần dần bạn sẽ nhận thấy rằng bạn chẳng thông minh như vẫn tưởng đâu. Vói một lô lốc những thiên kiến nhận thức lệch lạc, những phương pháp tự nghiệm cẩu thả và những lập luận ngụy biện vụng về, bạn đang tự đánh lừa bản thân mình từng phút một chỉ để đối mặt với thực tại của cuộc sống này. Đừng sợ. Sẽ vui lắm đó. Mời các bạn đón đọc Bạn Không Thông Minh Lắm Đâu của tác giả David McRaney.

Nguồn: dtv-ebook.com

Xem

Sống Theo Phương Thức 80/20
Ở quyển sách này, tác giả của nguyên lý 80/20 tập trung chỉ cách để thành công trong cuộc sống cũng như trong sự nghiệp. Theo ông, chìa khóa của sự thành công là tập trung vào chỉ vài thứ thật sự quan trọng, vài phương pháp mang lại cho chúng ta điều chúng ta muốn, và hành động dựa vào đó, bỏ đi những thứ vặt vãnh làm ngăn cản cuộc sống. Phương cách 80/20 cho bạn thấy cách áp dụng những ý tưởng của 80% vào 20% tốt nhất của bạn để thành công về tài chính, mối quan hệ, có cuộc sống tốt đẹp và giản dị, và sẽ giúp bạn phát triển kế hoạch hành động cá nhân để thay đổi cuộc sống. *** Để thành công hơn bạn phải làm việc nhiều hơn? Làm nhiều thì được nhiều làm ít thì được ít? Bạn luôn có suy nghĩ như vậy nên tự ép bản thân mình phải siêng năng hơn nữa để thành công và cuối cùng là chúng ta luôn stress với công việc mỗi ngày. Nhưng thực tế thì lại không phải như vậy, “để thành công hơn, hạnh phúc hơn bạn phải trở lên lười biếng hơn”. Những gì có trong cuốn sách “Sống Theo Phương Thức 80/20” của tác giả Richard Koch sau đây có thể thay đổi được suy nghĩ của bạn.   Nguyên lý 80/20 là gì? Năm 1906, nhà kinh tế học người Ý tên là Vilfredo Pareto đã phát hiện ra một điều khá thú vị rằng 20% vỏ đậu chứa tới 80% hạt đậu, 20% dân số Italia sở hữu 80% diện tích đất đai của nước này. Và ông tạm gọi nguyên lý này là 80/20. Cho đến nay nhiều nhà phân tích đã tìm ra rất nhiều dẫn chứng cho thấy rằng nguyên lý 80/20 cũng đúng cho hầu hết các hiện tượng trong cuộc sống. Ví dụ 20% những người lãnh đạo tạo ra 80% kết quả 20% khách hàng đem đến 80% lợi nhuận của công ty 20% nhà khoa học tạo ra 80% phát mình vĩ đại 20% người giàu nhất sở hữu 80% của cải của toàn nhân loại 20% từ vựng cốt lõi chiếm tới 80% trong giao tiếp hàng ngày Đối với mỗi cá nhân điều này cũng hoàn toàn đúng. Đó là “20% nỗ lực tạo ra 80% kết quả” nghĩa là số ít những nỗ lực của chúng ta tạo ra phần lớn kết quả và phần lớn những nỗ lực của chúng ta là vô ích. Ý tưởng lớn: Nhiều hơn từ ít hơn Bạn có thể đạt được nhiều hơn từ việc làm ít hơn bằng cách: Tập trung vào những việc quan trọng nhất và bỏ đi những việc không quan trọng Tìm ra cách nhanh nhất để đạt được mục tiêu Làm những việc đúng với sở trường và đam mê của mình Áp dụng phương pháp này trong công việc và trong cuộc sống Bước 1: Tìm mục tiêu và đích đến quan trọng nhất mà bạn muốn đạt được Bước 2: Tìm cách nhanh nhất để đạt được mục tiêu Bước 3: Hành động => Thành công xuất phát từ tư duy và hành động theo tư duy đó Mời các bạn đón đọc Sống Theo Phương Thức 80/20 của tác giả Richard Koch.
Làm Ít Hơn Kiếm Nhiều Tiền Hơn
Làm Ít Hơn Kiếm Nhiều Tiền Hơn là nhan đề cuốn sách chia sẻ bí quyết kiếm tiền và kinh doanh online dành riêng cho phụ nữ không biết về IT do Nhà Xuất Bản Lao Động Xã Hội phát hành. 3 Cách Kiếm Tiền Trực Tuyến - Vâng, chỉ có 3 cách kiếm tiền trực tuyến. Các hình thức khác đều được biến tấu từ 3 cách này. Vậy đó là những cách gì? Bí Mật Của Một Tư Duy Thành Công - Các cuộc khảo sát đã cho thấy rằng 80% doanh nghiệp mới thành lập đóng cửa chỉ trong vòng 1 năm đầu tiên. Vậy điều gì khiến 20% doanh nghiệp còn lại tiếp tục đứng vững? 5 Sản Phẩm Cốt Lõi Của Kinh Doanh Trực Tuyến - Bạn có thể chọn kinh doanh rất nhiều mặt hàng. Nhưng loại sản phẩm nào thực sự giúp bạn tối đa hóa lợi nhuận, tiết kiệm chi phí đầu tư, bán hàng 24/7 ngay cả khi bạn đang ngủ, và không phải đau đầu về chuyện bảo quản sản phẩm? 4 Cách Để Xây Dựng Đội Nhóm - Thành công tài chính của bạn phụ thuộc vào đội nhóm. Không ai có thể thành công hay giàu có mà không có sự giúp đỡ từ người khác. Làm thế nào để tìm ra đồng đội của bạn? Khám Phá Bí Quyết Tạo Ra Sản Phẩm Của Riêng Bạn - Trở thành người sở hữu sản phẩm là cách nhanh và thông minh nhất để làm giàu trên Internet. Làm thế nào để tạo ra sản phẩm của riêng mình ngay cả khi bạn không có 1 xu? 5 Giai Đoạn Thiết Yếu Để Tối Ưu Hóa Quy Trình Bán Hàng - Làm sao để bạn bán được nhiều sản phẩm cho cùng 1 khách hàng? Rất nhiều người kinh doanh mải mê tìm kiếm khách hàng mới mà không hiểu rằng phần lớn lợi nhuận đến từ đâu... 4 Câu Hỏi Quan Trọng Bạn Phải Trả Lời Trước Khi Giới Thiệu Sản Phẩm - Nghiên cứu đã chỉ ra 4 câu hỏi mà bất kỳ khách hàng nào cũng đều tự đặt ra trong tiềm thức trước khi mua hàng. Nếu bạn trả lời được những câu hỏi này, doanh thu chắc chắn sẽ thuộc về bạn. 5 Thủ Thuật Tâm Lý Khiến Khách Hàng Quyết Định Mua Sản Phẩm Của Bạn Ngay Lập Tức - Khách hàng thường đắn đo, trì hoãn quyết định mua hàng và bỏ lỡ cơ hội nhận được những lợi ích mà sản phẩm mang lại. Nhiệm vụ của bạn là đảm bảo rằng họ không bỏ lỡ cơ hội từ bạn... 24 Bí Mật Marketing Nâng Cao Giúp Bạn Không Cần Thiết Phải Chào Hàng - Chỉ có 5% các chủ doanh nghiệp trực tuyến thực sự lên kế hoạch marketing trước khi tạo ra sản phẩm. 95% doanh nghiệp còn lại không hiểu rằng với 1 kế hoạch marketing tốt, họ không phải cố gắng để chào hàng mà khách hàng sẽ tự tìm đến để mua sản phẩm... Chiến Lược Thu Hút Lượng Truy Cập - Thu hút khách hàng ghé thăm trang web thực tế dễ hơn bạn nghĩ (thậm chí ngay cả khi bạn không có 1 xu). Lưu lượng truy cập là nhân tố quyết định sự thành bại cho việc kinh doanh của bạn. Những phương pháp này đã được kiểm chứng và thử nghiệm... Làm Thế Nào Để Tạo Ra Một Chương Trình Cộng Tác Viên Hùng Mạnh - Sự thật là hầu hết các cộng tác viên không bao giờ bán được hàng, và phần lớn các chương trình liên kết không bao giờ tạo ra lợi nhuận. Hãy khám phá cách làm cho chiến dịch của bạn trở nên khác biệt! Và Nhiều Hơn Nữa - Có quá nhiều thông tin bổ ích bạn sẽ tìm được trong cuốn sách mà không thể trình bày hết ở đây. Điều cốt lõi là bạn sẽ được hướng dẫn từng bước từ A-Z để tạo ra 1 công việc kinh doanh thật sự, bền vững và lâu dài. Làm Ít Hơn Kiếm Nhiều Tiền Hơn: Biên dịch lại từ tập sách “Do Less Work, Make More Money” do tác giả Leon Jay thực hiện. Người sáng lập ra FusionHQ – 1 nền tảng marketing mang tính cách mạng, cho phép người dùng thiết kế trọn vẹn 1 doanh nghiệp online trong vòng 15′ mà không cần biết về IT, bao gồm đầy đủ các yếu tố như: -Phễu bán hàng (Sales Funnel) - Trang thành viên (Membership Site) - Website công ty/sản phẩm (Content Site) - Hệ thống thư trả lời tự động (Autoresponders) - Chiến dịch cộng tác viên (Affiliate Campaign) - Kiểm tra phân tách (A/B Split Test) - Và hơn 20 chức năng khác… FusionHQ hiện được sử dụng bởi hàng ngàn người, đặc biệt là các chuyên gia Internet Marketing, các nhà đào tạo nổi tiếng và các chủ doanh nghiệp kinh doanh trực tuyến trên khắp thế giới. Leon Jay đồng thời là tác giả của cuốn sách "Do Less Work Make More Money" (Làm Ít Hơn Kiếm Nhiều Tiền Hơn) hướng dẫn các cách Kiếm Tiền và chiến lược Kinh Doanh Online, hiện đang bán trên Amazon với giá 37,95$, được bình chọn 5 sao từ độc giả và nhận được nhiều lời khen ngợi từ các chuyên gia trong ngành. Với mong muốn mang lại giá trị cho thật nhiều người, đặc biệt là các chị em phụ nữ Việt Nam - những người ít nhiều bị hạn chế khả năng kiếm tiền và khẳng định mình trong lĩnh vực kinh doanh vì vai trò của họ trong gia đình và quan điểm xã hội, bà Phạm Thị Phương Mai, người chuyển thể "Do Less Work Make More Money" sang tiếng Việt, mong muốn được chia sẻ những kiến thức, kinh nghiệm, thành công và bài học đã có được trong kinh doanh cũng như công việc chuyên môn trước đây với những người có chung niềm đam mê, sở thích hay không có điều kiện tham dự những khóa học đắt tiền ở trong và ngoài nước. Mời các bạn đón đọc Làm Ít Hơn, Kiếm Tiền Nhiều Hơn của tác giả Phạm Thị Phương Mai & Leon Jay.
Hướng Dẫn Quảng Cáo Facebook Hiệu Quả
Khi nói đến quảng cáo trên các phương tiện truyền thông xã hội, Facebook luôn chiếm vị trí đầu tiên. Với trung bình 1,4 tỷ người hoạt động mỗi ngày, nhiều cá nhân, tổ chức coi Facebook là nền tảng quảng bá chiến lược cho sản phẩm, dịch vụ của mình. Quảng cáo Facebook là loại hình tiếp thị rẻ tiền và dễ theo dõi nhất trong các phương thức quảng cáo trực tuyến. Hơn nữa, người dùng hoàn toàn có thể tùy chỉnh và kiểm soát được các vấn đề liên quan, điều quan trọng là ở chỗ bạn có biết làm thế nào để tối ưu hóa nó hay không? Kinh nghiệm chạy quảng cáo trên Facebook hiệu quả 1. Có mục tiêu rõ ràng Để có thể chạy quảng cáo Facebook thành công, trước tiên bạn phải trả lời câu hỏi này: Bạn chạy quảng cáo để làm gì? Bạn muốn tăng số lượng người theo dõi? Tăng doanh số? Tăng tỉ lệ tương tác? Cho dù mục đích của bạn là gì đi chăng nữa, thì Facebook cũng đều có thể đáp ứng được. Trang đầu tiên bạn nhìn thấy khi bắt đầu thiết lập quảng cáo Facebook là đây: Facebook cũng đưa ra rất nhiều tùy chọn mục tiêu quảng cáo khác nhau để bạn lựa chọn, mỗi mục tiêu lại tương ứng với những hành động khác nhau. Nếu bạn muốn nhiều người click vào website của mình, thì hãy chọn mục tiêu tăng traffic. Tương tự như vậy, nếu như bạn muốn bán được nhiều hàng, thì hãy chọn mục tiêu tăng tỷ lệ chuyển đổi. Và nếu muốn nhiều người đăng ký, tham gia sự kiện, bạn có thể chạy quảng cáo phản hồi sự kiện. Có một mục tiêu cụ thể trong tâm trí sẽ giúp bạn xác định sự thành công của quảng cáo. Đây cũng là một trong các mẹo chạy quảng cáo Facebook hiệu quả, được nhiều chuyên gia, người chạy quảng cáo Facebook sử dụng trước khi Set up một chiến dịch quảng cáo bất kỳ. Để có thể thiết lập mục tiêu chạy quảng cáo Facebook phù hợp, bạn cần có cái nhìn tổng quan về thị trường kinh doanh, số lượng đối thủ cạnh tranh, những yếu tố tác động đến mục tiêu,.... Và những danh mục bài viết trong chuyên mục "chia sẻ kinh nghiệm" của Codon.vn là tất cả những gì bạn cần để tổng hợp thông tin và đưa ra mục tiêu cho riêng mình. 2. Nhắm đúng đối tượng khách hàng mục tiêu Theo thống kê mới nhất của Facebook, gã khổng lồ công nghệ này hiện đã có tới 1,59 tỷ người dùng hoạt động hằng ngày. Hầu như mỗi người đều có cho mình một tài khoản Facebook, từ người làm kinh doanh cho tới học sinh, sinh viên. Do vậy, dù cho khách hàng mục tiêu của bạn là ai đi chăng nữa, thì chắc chắn họ cũng đều sử dụng Facebook. Cũng do số lượng người dùng lớn như vậy mà chỉ đăng bài lên Facebook thôi là chưa đủ để biến người dùng thành khách hàng tiềm năng. Và, nếu như còn chưa biết đối tượng khách hàng mục tiêu của mình là ai, thì bạn có thể bắt đầu với những tùy chọn như tất cả người dùng trên Facebook (Everyone on Facebook), người kết nối với trang của bạn (People connected to your Page) hoặc đối tượng tùy chỉnh (A Custom Audience). Tất cả người dùng trên Facebook là tùy chọn cơ bản nhất, và bạn có thể thu hẹp dần phạm vi bắt đầu từ đây. Nếu như đã Page của bạn đã có một số lượng người Like và theo dõi nhất định, thì bạn có thể chọn những người đã kết nối với Page của bạn làm đối tượng mục tiêu. Trong trường hợp không có nhiều người theo dõi nhưng bạn lại có một danh sách khách hàng, thì lựa chọn cuối cùng - đối tượng tùy chỉnh sẽ là sự lựa chọn tốt nhất. Nhắm đúng đối tượng khách hàng cũng là một yếu tố quan trọng để tối ưu hóa, giảm chi phí quảng cáo. Nếu bạn đang tìm kiếm cách tối ưu hóa quảng cáo Facebook, bạn đã đến đúng nơi. Nhấp vào link bài viết, bạn sẽ nhanh chóng nắm được các mẹo, thủ thuật tối ưu hóa quảng cáo tốt nhất hiện nay. 3. Sử dụng hình ảnh bắt mắt Một hình ảnh đẹp có giá trị bằng hàng ngàn từ ngữ. Khách hàng của bạn sẽ lập tức bỏ qua quảng cáo mà không thèm đọc nếu như nó không có hình ảnh đẹp mắt. Lúc này, kinh nghiệm chạy Facebook ads yêu cầu sử dụng những hình ảnh chất lượng cao, màu sắc bắt mắt để thu hút khách hàng ngay từ cái nhìn đầu tiên. Hình ảnh tốt nhất là hình ảnh có liên quan mật thiết đến doanh nghiệp của bạn cũng như đối tượng khách hàng tiềm năng. Ví dụ, nếu như bạn bán đồ dùng nhà bếp cho những cặp vợ chồng mới cưới, thì hình ảnh những em bé xinh xắn đang chơi đồ dùng nấu ăn sẽ giúp bạn thu hút sự chú ý của đúng đối tượng tiềm năng. Ngoài ra, sử dụng video cũng là một trong các kinh nghiệm chạy quảng cáo Facebook hiệu quả mà bạn có thể sử dụng. Video có thể truyền tải nhiều thông điệp hơn là hình ảnh. Cộng với tính năng tự động phát của Facebook, thì bạn sẽ có thể thu hút sự chú ý của nhiều người dùng hơn. Tuy nhiên, cần phải đảm bảo rằng video của bạn không phụ thuộc quá nhiều vào phần âm thanh bởi có tới hơn 85% video Facebook bị tắt tiếng khi xem. Trong quá trình chạy quảng cáo, có đôi lúc tài khoản quảng cáo của bạn sẽ bị gắn cờ, phạt vi phạm vì không tuân thủ đúng chính sách quảng cáo từ Facebook. Lúc này, để quảng cáo hoạt động trở lại, bạn cần sửa đổi quảng cáo, làm kháng nghị quảng cáo Facebook bị từ chối,.., và gửi về đội ngũ quản trị Facebook. Để biết thêm nhiều cách khắc phục tài khoản quảng cáo bị khóa ở bài viết làm gì khi tài khoản quảng cáo Facebook bị khóa của Codon.vn. 4. Tối ưu hóa phần nội dung quảng cáo Thủ thuật chạy quảng cáo Facebook hiệu quả yêu cầu nội dung quảng cáo phải có đủ cả 3 yếu tố: thu hút sự chú ý, làm tăng giá trị của sản phẩm, và có lời kêu gọi hành động. Phần đầu tiên sẽ là yếu tố quyết định xem liệu người dùng có nên đọc quảng cáo của bạn hay không. Nếu ngay từ những câu đầu tiên mà người dùng đã không tìm được thứ gì đó hay ho, thì họ sẽ bỏ qua bạn ngay lập tức. Sau khi đã thu hút được sự chú ý của người xem, bạn cần phải cho họ thấy những lợi ích mà họ sẽ nhận được. Phần này sẽ đóng vai trò quyết định và là động lực để người xem thực hiện hành động. Lời kêu gọi hành động (call to action) là những gì mà bạn muốn người xem thực hiện. Bạn muốn họ mua hàng, click vào website, đăng ký email marketing, .....? Lời kêu gọi phải thật rõ ràng và mạch lạc thì mới có thể thôi thúc hành động của người xem. (Bạn đọc có thể tìm hiểu tổng quan thông tin về call to action trên Wikipedia theo đường dẫn này) 5. Quảng cáo một cách tự nhiên Không ai thích xem quảng cáo cả. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng người dùng từ chối làm những gì mà người khác cố gắng thuyết phục họ. Vậy nên, bí quyết chạy quảng cáo Facebook thành công nằm ở chỗ, bạn phải tạo cho người đọc cảm giác như không phải là họ đang xem một quảng cáo. Mục đích của bạn là để người xem tự mình hiểu được giá trị của sản phẩm chứ không phải là để bạn nói cho họ biết điều đó. Ngoài ra, thay vì nói về những tính năng của sản phẩm, hãy nói về những giá trị của nó với người dùng, rằng cuộc sống của họ sẽ thay đổi, tốt đẹp hơn như thế nào với sự có mặt của sản phẩm, dịch vụ của bạn. 6. Đầu tư ngân sách cho quảng cáo Facebook là nền tảng đòi hỏi bạn phải có một số tiền kha khá để chạy quảng cáo. Nói cách khác, số tiền mà bạn dành cho quảng cáo càng nhiều, thì sẽ càng có nhiều người tiếp cận được với quảng cáo của bạn. Như vậy, để có thể chạy quảng cáo thành công, kinh nghiệm chạy Facebook ads chỉ ra rằng bạn cần đầu tư một số tiền lớn để chi trả cho nó. Để bắt đầu chiến dịch quảng cáo Facebook, bạn phải xác định giá thầu cho mỗi lần nhấp và ngân sách chạy quảng cáo hàng ngày, hàng tháng. Hiệu quả quảng cáo lúc này phụ thuộc vào khả năng cạnh tranh của các từ khóa của bạn và chất lượng nội dung của quảng cáo. Chi phí chạy quảng cáo có thể giảm nếu bạn biết các mẹo tối ưu quảng cáo Facebook . (Xem thêm mẹo giảm chi phí quảng cáo Facebook hiệu quả ở đây) Rất khó để nói số tiền trung bình dành cho quảng cáo Facebook là bao nhiêu. Mức giá mà bạn cần phải trả còn tùy thuộc vào rất nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm quy mô công ty, mức giá của sản phẩm mà bạn quảng cáo, phạm vi đối tượng khách hàng tiềm năng, và mục tiêu ROI của bạn. Các công ty nhỏ thường có ngân sách nhỏ hơn các doanh nghiệp lớn. Một công ty bán đồ nội thất không thể hy vọng chi phí quảng cáo cũng nhỏ như một cửa hàng bán kẹo ngọt được. Nếu như đang chạy quảng cáo Facebook nhưng cảm thấy không hiệu quả, bạn có thể tham khảo những kinh nghiệm chạy quảng cáo Facebook mà Codon.vn giới thiệu trên đây. Đặc biệt, khi đang đi thuê chạy quảng cáo hay tự chạy quảng cáo, nắm được những kinh nghiệm, mẹo chạy quảng cáo Facebook này và điều chỉnh lại quảng cáo của mình, hiệu quả quảng cáo, tỷ lệ chuyển đổi quảng cáo của bạn sẽ được cải thiện một cách tích cực. Với tất cả những kinh nghiệm chạy quảng cáo Facebook trên đây, bạn có thể học và áp dụng vào chiến lược quảng cáo Facebook, Marketing online của cá nhân, công ty hoặc sử dụng để trả lời các câu hỏi phỏng vấn tuyển dụng cho vị trí Marketing Facebook. Nếu đang có dự định tìm việc, thay đổi công việc ở vị trí Facebook Ads, bạn cũng cần tìm hiểu thêm các câu hỏi phỏng vấn thường gặp và cách trả lời. Dưới đây là cách trả lời câu hỏi mục tiêu nghề nghiệp, một trong những câu hỏi mà nhà tuyển dụng thường xuyên đặt ra cho ứng viên mà bạn cần nắm được. Mời các bạn đón đọc Hướng Dẫn Quảng Cáo Facebook Hiệu Quả của tác giả James Scherer & Trần Hải Thủy (dịch).
Người Thành Công Có 1% Cách Nghĩ Khác Bạn
Cuốn sách NGƯỜI THÀNH CÔNG CÓ 1% CÁCH NGHĨ KHÁC BẠN, giới thiệu với bạn về quy tắc trí tuệ nhân sinh của Baltasar Gracián, một vị giáo sĩ Tây Ban Nha, sống ở thế kỷ XVII. Ông là người có tri thức uyên bác, đồng thời có trí tuệ và kinh nghiệm nhân sinh vô cùng phong phú. Triết gia nổi tiếng Netzsche từng ca ngợi: “Trí tuệ và kinh nghiệm nhân sinh của Gracián vẫn tuyệt vời cho đến tận ngày hôm nay, và không gì có thể sánh bằng”. Với những quy tắc trí tuệ của Gracián, cuốn sách cho bạn biết về những phép xử thế vô cùng thực tế, giúp bạn hiểu được rằng, bạn sẽ phải cần đến những phương pháp khôn khéo nào để bảo toàn, mở rộng và thực hiện giá trị của chính mình trong cuộc sống. Cuốn sách được biên soạn với hi vọng, độc giả có thể cùng chia sẻ và tập hợp những tinh hoa trí tuệ của Gracián, từ đó có thể nhìn thấy lời khuyên hữu ích của một bậc triết nhân. Đồng thời, để giúp độc giả có thể lĩnh hội dễ dàng hơn những bí mật và tinh túy ẩn chứa trong nó, tác giả cuốn sách còn đặc biệt lựa chọn các ví dụ từ cổ chí kim, phối hợp để làm rõ nội hàm tinh thần trí tuệ của Gracián. Chỉ cần bạn tĩnh tâm lại, bớt một chút thời gian để ghi nhớ và học tập những lời khuyên, bạn sẽ có thể dẫn dắt cuộc sống của bạn, chèo lái con thuyền cuộc đời đi đến bến bờ thành công trong đại dương mênh mông. *** BẬC THẦY TRÍ TUỆ NHÂN SINH - Gracián Biển người mênh mông, mỗi chúng ta chính là một con thuyền nhỏ bé trong đó. Khi bơi thuyền trên biển, bạn không thể biết mình sẽ gặp phải sóng to gió lớn nơi chân trời góc biển nào, liệu có bị nó đánh tan xương nát thịt hay không. Vậy mà biển đời còn khó nắm bắt, khó thấu hiểu hơn nhiều so với biển trong tự nhiên. Nếu muốn con thuyền được thuận buồm xuôi gió trong đại dương mênh mông này, bạn cần phải trở thành một tay chèo cừ khôi, để chèo lái con thuyền cuộc đời của chính mình, phải học cách vượt qua sóng gió, kịp thời điều chỉnh hướng thuyền, tìm vị trí thích hợp cho mình trong đại dương - nơi hàng ngàn con thuyền khác đang tranh đua. Bạn không thể để người khác vượt mặt mình, thậm chí “thôn tính” mình được. Muốn trở thành người lái thuyền tỉnh táo, trước hết cần biết xem xét tình hình, phán đoán những nơi đang tiềm ẩn sự nguy hiểm, tận dụng tất cả các điều kiện và hoàn cảnh ở xung quanh. Gió bão trên biển lớn thường đến một cách đột ngột, đôi khi ở nơi mà ta chưa bao giờ nghĩ tới, lại có những tảng đá ngầm đang lặng lẽ chờ đợi mình. Vì vậy, mỗi người phải có đủ sự hiểu biết để quan sát những mối nguy hiểm có thể xảy ra trên đường đời, đồng thời cần tích lũy tương đối phong phú những kinh nghiệm xử thế và trí tuệ, khéo léo tận dụng tất cả những gì có thể tận dụng được, để giúp cho con thuyền nhân sinh được chèo lái nhanh hơn, an toàn hơn. Vậy thì, bạn còn do dự gì nữa? Hãy hiểu rằng, cũng như các tri thức khác, trí tuệ và kinh nghiệm nhân sinh ngoài dựa vào việc đích thân trải nghiệm và cảm nhận, thì cũng có thể xuất phát từ việc học hỏi kinh nghiệm và tri thức của người khác. Trên thực tế, bạn không thể nào tự mình đi trải nghiệm tất cả mọi việc, bạn cũng không nên chờ đến lúc thực sự “kinh nhất sự” (trải qua một việc), rồi mới “trưởng nhất tri” (thêm một phần hiểu biết). “Kinh nhất sự trưởng nhất tri” thực ra là một kết quả bất đắc dĩ. Cách làm thông minh nhất chính là học hỏi kinh nghiệm thành công của người khác, rút ra bài học từ sự thất bại của họ, sau đó đem những kinh nghiệm và bài học này vận dụng vào thái độ ứng xử và việc chèo lái con thuyền nhân sinh của chính mình. Chỉ có như vậy, bạn mới có thể bỏ ra một cái giá thấp nhất mà đạt được thành công lớn nhất. Khổng Tử nói: “Tam nhân hành tất hữu ngã sư yên” (Ba người đi cùng nhau, tất sẽ có người là thầy ta). Thực ra, không nhất thiết phải là ba người mới có một người đủ khả năng để làm thầy, cũng không nhất định phải trong khi “đi” mới có thể tìm được người thầy. Mỗi một người ở xung quanh mình đều có thể là thầy, những sự việc xảy ra trong lịch sử, những nhân vật từng xuất hiện trong lịch sử cũng đều có thể là thầy của chúng ta. Những nụ cười sau khi thành công, nỗi buồn sau khi thất bại của họ, chúng ta có thể đồng cảm mà không nhất thiết phải đích thân trải nghiệm. Vì vậy, chúng ta hãy dừng lại một lát giữa bộn bề trăm công nghìn việc, tĩnh tâm lại, xem người khác đã làm như thế nào. Đó là một cách nghỉ ngơi, cũng là một cách học tập khác với bình thường. Thật là việc tốt cả đôi đường, cớ gì lại không làm. Trong cuốn sách này, chúng tôi sẽ giới thiệu với bạn về quy tắc trí tuệ nhân sinh của Baltasar Gracián. Gracián là một vị giáo sĩ Hội thánh Chúa Giê-su Tây Ban Nha, sống ở thế kỷ XVII. Ông là người có tri thức uyên bác, đồng thời có trí tuệ và kinh nghiệm nhân sinh vô cùng phong phú. Là một tín đồ và sứ giả của thượng đế, ông vô cùng phẫn nộ trước những tội ác đối với nhân loại, tuy nhiên, Gracián lại là một người có ý thức thực tế vô cùng mãnh liệt, chứ không đơn thuần là một hình tượng giáo sĩ mô phạm cứng nhắc. Ông không có những giáo lí sáo rỗng về nhân nghĩa đạo đức. Ở đây, ông không chỉ nói với bạn về những điều cao thượng mà còn cho bạn biết về những phép xử thế vô cùng thực tế, giúp bạn hiểu được rằng, bạn sẽ phải cần đến những phương pháp khôn khéo nào để bảo toàn, mở rộng và thực hiện giá trị của chính mình trong cuộc sống hiện thực tàn khốc này. Có thể nói, quy tắc trí tuệ mà ông đưa ra có ý nghĩa hiện thực vô cùng sâu sắc và độ tin cậy cần thiết, cũng như khả năng vận dụng lớn. Nhiều nhân vật ưu tú vĩ đại của lịch sử đều bái phục quy tắc trí tuệ của Gracián. Triết học gia người Đức Schopenhauer dịch cuốn The Art of Worldly Wisdom ( Nghệ thuật của trí tuệ) của Gracián sang tiếng Đức, đệ tử của Schopenhauer - triết học gia kiệt xuất Netzsche cũng ca ngợi rằng: “Trí tuệ và kinh nghiệm nhân sinh của Gracián vẫn tuyệt vời cho đến tận ngày hôm nay, và không gì có thể sánh bằng.” Chúng tôi biên soạn cuốn sách đặc biệt này với hi vọng độc giả có thể cùng chúng tôi chia sẻ trí tuệ của Gracián. Đây là nơi tập trung những tinh hoa trí tuệ của Gracián, là nơi chúng ta nhìn thấy lời khuyên của một bậc triết nhân. Đồng thời, để giúp độc giả có thể lĩnh hội dễ dàng hơn những bí mật và tinh túy ẩn chứa trong nó, chúng tôi còn đặc biệt lựa chọn các ví dụ từ cổ chí kim, phối hợp để làm rõ nội hàm tinh thần trí tuệ của Gracián. Có thể nói, châm ngôn và các ví dụ sẽ làm sáng rõ lẫn cho nhau, chiếu rọi cho nhau, giúp cho bạn có thể hiểu chính xác rõ ràng hơn về đạo lí được ẩn tàng trong đó, góp phần dẫn dắt cuộc sống của bạn, giúp bạn chèo lái con thuyền cuộc đời đi đến bến bờ thành công trong đại dương mênh mông. Chúng tôi tin rằng, chỉ cần bạn tĩnh tâm lại, bớt một chút thời gian để ghi nhớ và học tập những lời khuyên, chắc chắn bạn sẽ đạt được những thành quả chưa từng có. *** Phần 1: NHỮNG NGƯỜI THÀNH CÔNG ĐỐI XỬ VỚI BẢN THÂN NHƯ THẾ NÀO? 16 cách nghĩ có 1% khác với bạn Người đồng hành tốt nhất trong cuộc đời không phải ai khác, mà chính là bạn. Nhận thức rõ những điểm mạnh yếu của bản thân, sẽ khiến tôi và bạn trở thành một ngôi sao đặc biệt nhất trong biển người bao la. 1. Để bản thân đồng thời có tính cách của cả loài rắn độc lẫn bồ câu trắng Bạn cần có đồng thời hai loại tính cách này: một nửa là rắn độc, một nửa là bồ câu trắng. Những người quá hiền lành sẽ luôn bị lường gạt, còn những người chưa bao giờ nói dối thì luôn bị bịp bởi những lời lừa dối. Nói như vậy không có nghĩa là bạn đã bị gắn một cái mác là dễ bị lừa, đôi khi bị người khác lừa lại là một việc tốt. Nhưng lòng dạ đừng quá tốt để đến nỗi tạo cơ hội cho người xấu thực hiện dã tâm của họ, đó là nguyên tắc cơ bản! Một nửa là rắn độc, một nửa là bồ câu trắng, bạn không phải là ma quỷ, mà là thiên tài. ------Baltasar Gracián Lịch sử nước Mỹ có “Chủ nghĩa Monroe” nổi tiếng, người tạo ra nó kì thực không chỉ có tổng thống Monroe mà còn có một nhân vật khác ít được biết đến: Ngoại trưởng Mỹ đương thời - John Quincy Amsterdam. Nếu như tiếp tục tìm hiểu kĩ hơn thì có thể thấy rằng, điều này đã ảnh hưởng đến cả chính sách trong lịch sử Mỹ dưới thời các tổng thống của các nhiệm kì trước đây, dẫn đến sự phát triển tính cách của cả dân tộc Mỹ. Tính cách này có thể dùng câu “một nửa là rắn độc, một nửa là bồ câu trắng” để miêu tả và khái quát. Nước Mỹ sau khi thoát khỏi sự thống trị của người Anh, liền bắt đầu mở rộng lãnh thổ và thế lực của mình. Những người đứng đầu nước Mỹ ngay từ đầu đã tràn đầy tham vọng. Họ hiểu rằng, để đưa Mỹ trở thành một quốc gia hùng mạnh, trước hết cần có đủ sức mạnh. Vì vậy, sau khi lập quốc không lâu, Mỹ từ một nước thực dân trước đây đã biến thành “mãnh thú”, luôn ráng sức so bì cao thấp với các nước khác, nhằm mục tiêu trước mắt là: nỗ lực trở thành bá chủ châu Mỹ. Một mặt, chính phủ Mỹ lập tức thiết lập “giá đỡ”, trở thành cứu tinh cho châu Mỹ. Họ lên tiếng nói rằng, các cường quốc khi đó như Tây Ban Nha, Pháp, Anh không nên can thiệp vào việc riêng của nước Mỹ và cả châu Mỹ; đồng thời, họ lại vung cây gậy lớn nhằm vào các nước nhỏ lân cận như Mexico để thị uy, khiến họ phải nằm dưới sự bảo hộ của mình. Đây là chính sách “Cây gậy và củ cà rốt” đã được tổng thống Roosevelt kế thừa sau này, và cũng chính là “một nửa là rắn độc, một nửa là bồ câu trắng” mà Gracián đã nói. Khi đó, các cường quốc như Anh và Tây Ban Nha đang dần xuống dốc, nhưng điều này không có nghĩa là họ chấp nhận bỏ đi lợi ích của mình. Chính phủ Anh liền giở trò phái đại biểu yêu cầu Mỹ - Anh kết đồng minh, cùng nhau đối phó với Tây Ban Nha. Tổng thống Monroe trước khi đưa ra quyết sách, đã hỏi ý kiến của tổng thống nhiệm kì III Jefferson và tổng thống nhiệm kì IV Madison, tất cả đều đồng ý với ý kiến kết đồng minh với Anh. Tuy nhiên, Ngoại trưởng - ngài Amsterdam lại không đồng ý làm như vậy. Ông cho rằng, Mỹ đương nhiên không thể hoàn toàn cự tuyệt hợp tác với Anh, bởi mất đi sự ủng hộ của một nước lớn như nước Anh là một sự thiệt thòi lớn. Hơn nữa, nước Anh dù sao cũng là mẫu quốc của Mỹ, dù cho có bị nước Anh lừa gạt đi nữa, thì về lâu dài mà nói cũng không nên tính toán làm gì. Việc giữ gìn mối quan hệ tốt đẹp với nước Anh, đối với Mỹ là điều quan trọng, mang tính căn bản. Nhưng đồng thời, Amsterdam cũng phản đối mạnh mẽ việc liên minh. Ông cho rằng, nếu Mỹ và Anh liên minh thì sẽ tạo ra cho nước Anh một cái cớ và cơ hội can thiệp vào việc của nước Mỹ và châu Mỹ. Vì vậy ông kiến nghị: Về đối ngoại, Mỹ cần tuyên bố với Anh giữ gìn bảo vệ mục tiêu chung, chính là vì hòa bình của châu Mỹ; về đối nội, cần đưa cả châu Mỹ vào trong phạm vi thế lực của mình. Hai nguyên tắc kết hợp lại, sẽ hình thành nên một chính sách và khẩu hiệu rõ ràng, đó là: 15 “Sự vụ của châu Mỹ do người châu Mỹ tự giải quyết, nguyên tắc này không thể xâm phạm được”. Văn kiện do Amsterdam khởi thảo, được tổng thống Monroe trình bày với quốc hội Mỹ vào ngày 2 tháng 12 năm 1823, nguyên tắc bao hàm trong đó được gọi là “chủ nghĩa Monroe”. “Chủ nghĩa Monroe” đã đem lại cho châu Mỹ lợi ích trực tiếp, về mặt lí luận, các quốc gia châu Mỹ đều có thể giải phóng mình từ thân phận thuộc địa, có quyền độc lập tự chủ. Xét từ góc độ này, nước Mỹ đã mang lại những ảnh hưởng tích cực cho các nước khác trong châu Mỹ, từ đây họ có thể tự tin như nước Mỹ, tuyên cáo mình là quốc gia độc lập, không phải chịu sự khống chế của những nước như Anh hay Tây Ban Nha nữa. Mỹ vừa không hoàn toàn đắc tội với nước Anh, lại vừa phản đối một cách hiệu quả trước chính sách của người Anh, thêm vào đó lại được cả châu Mỹ tôn sùng, trở thành hình tượng “bồ câu trắng” của châu Mỹ. Đương nhiên Mỹ không chỉ đơn thuần là con bồ câu trắng hiền lành, nó còn là một con rắn độc. Để mở rộng phạm vi lãnh thổ và thế lực của mình, trong hàng trăm năm sau khi lập quốc, Mỹ chưa bao giờ dừng việc khống chế các nước châu Mỹ, thậm chí là uy hiếp bằng quân sự. Vào năm 1821, sau khi Mexico chính thức trở thành một quốc gia độc lập, Texas vốn dĩ thuộc về Mexico, nhưng di dân Mỹ đã đuổi quân đội của Mexico, tuyên bố muốn thành lập “Nước cộng hòa Texas” độc lập. Tuy nhiên, đây chẳng qua chỉ là cái cớ, bởi ngay sau đó, người Mỹ liền đưa ra chính sách sát nhập Texas. Đến năm 1847, Mỹ lấy lí do tranh chấp biên giới, trực tiếp xuất binh, dùng vũ lực, chiếm một phần lãnh thổ của Mexico, ép buộc Mexico phải kí điều ước, chính thức đồng ý cắt Texas nhượng cho Mỹ. Từ đó về sau, lãnh thổ mà Mỹ nuốt chửng bao gồm California, bang Nevada, Utal, tổng diện tích của những bang này còn lớn hơn cả lãnh thổ của Pháp và Đức cộng lại, giúp lãnh thổ nước Mỹ tăng thêm cả một vùng đất rộng hơn chín mươi hai vạn dặm Anh. Có thể thấy, rõ ràng nước Mỹ là quốc gia đồng thời mang cả hai loại tính cách của bồ câu và rắn độc. Chính một tính cách dân tộc như vậy đã làm cho nước Mỹ trong những năm tháng sau này nhanh chóng bước tới trung tâm của vũ đài lịch sử thế giới. Nói theo sự đánh giá của Gracián: một nửa là rắn độc, một nửa là bồ câu trắng, đó không phải là ma quỷ, mà là thiên tài.   Mời các bạn đón đọc Người Thành Công Có 1% Cách Nghĩ Khác Bạn của tác giả Chu Châu Bân.