0912 699 269

Công ty phần mềm ứng dụng Hà Nội - HanoiSoft

Thư viện cộng đồng

Liên hệ: 0912 699 269  Đăng nhập  Đăng ký

Nguyễn Trường Tộ Với Triều Đình Tự Đức (Nguyễn Đình Đầu)

Từ xưa đến nay, giới nghiên cứu vẫn “chia hai phe” khi luận bàn về công/tội của danh sĩ Nguyễn Trường Tộ (1830?-1871). Có một thời, phái luận tội thắng thế. Những năm gần đây thì tình thế có thay đổi, khi mà nền học thuật nước nhà đã có nhiều bước chuyển biến tích cực và khách quan hơn trong đánh giá.

Tác phẩm Nguyễn Trường Tộ với triều đình Tự Đức (NXB Trẻ, 2013) của Nguyễn Đình Đầu, với nhiều sử liệu khả tín, là một công trình đi theo hướng tích cực này.

Bằng cách bám sát vào nhiều nguồn sử liệu và tài liệu, nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Đầu đã chỉ ra rằng việc quy kết Nguyễn Trường Tộ “tay sai, bán nước” là quá ấu trĩ. Lật giở lại hành trình tri thức và thái độ khoa học của Nguyễn Trường Tộ, sách không chỉ chứng minh được tài năng vượt bậc, tư duy táo bạo, quan điểm cấp tiến, canh tân… mà còn gián tiếp cho thấy lý do vì sao ông bị cô lập.

Như tựa đề, sách gồm hai câu chuyện song hành, một là về nhà canh tân bất thành Nguyễn Trường Tộ, một là về triều đình nhà Nguyễn thời vua Tự Đức, vốn khá bảo thủ, lạc hậu. Để qua đây, sách một lần nữa cho thấy sự tiếc nuối của hậu bối với tiền nhân, bởi tư tưởng của Nguyễn Trường Tộ mà được áp dụng ngay đương thời thì tình thế của Việt Nam đã có nhiều thay đổi lớn lao.

Theo TS Giáp Văn Dương, cùng thời và cùng tư tưởng canh tân với Nguyễn Trường Tộ, nhưng Fukuzawa Yukichi (1835-1901) đã thành công rực rỡ vì bối cảnh xã hội Nhật Bản đã sẵn sàng cho điều này từ lâu. Tìm mua: Nguyễn Trường Tộ Với Triều Đình Tự Đức TiKi Lazada Shopee

Với kiến thức sâu rộng, kết hợp được tư tưởng Đông Tây, các sách lược canh tân của Nguyễn Trường Tộ đi thẳng vào các lĩnh vực từ nông nghiệp, thương mại, quốc phòng… cho đến ngoại giao, văn hóa, giáo dục, xã hội, kiến trúc, xây dựng…

“Bi kịch của Nguyễn Trường Tộ, ngẫm ra là một nghịch lý khó tin nhưng có thật. Yêu nước nhưng không được giúp nước vượt qua đại họa ngoại xâm; thực sự có tài năng xuất chúng nhưng vấp phải vật cản quá lớn - sự trì trệ bảo thủ, dị ứng với chủ trương duy tân, tự cường của triều đình Tự Đức và sự nghi ngờ dai dẳng của họ với những người tin theo Kitô giáo. Bi kịch lớn lao ấy bình thường ra có thể nhấn sâu những con người nặng lòng với đất nước vào tình trạng trầm cảm, u uất, bế tắc. Nhưng với Nguyễn Trường Tộ thì không. Ông đã bộc lộ một phẩm chất đáng tôn trọng: sự kiên trì nhẫn nại - nhẫn nại đến mức phi thường” - PGS.TS Trần Hữu Tá viết.

Và ông khẳng định: “Giờ đây, trong hoàn cảnh đất nước đang quyết tâm đổi mới, tự cường, khắc phục nguy cơ tụt hậu, đọc lại tập Điều trần của Nguyễn Trường Tộ, tin rằng mỗi trí thức cao cấp cũng như mỗi độc giả bình thường đều sẽ có những cảm nhận đặc biệt. Có thể đó là sự xúc động về lòng yêu nước chân thành nồng nhiệt của người đã khuất. Dường như ông không phải viết bằng mực bình thường mà bằng máu từ chính trái tim mình - một trái tim luôn quặn thắt trước tình hình ngày càng bi đát của đất nước”.

Văn Bảy

Thể thao & Văn hóa

***

Năm 2011, Đức giám mục Vinh - Nguyễn Thái Hợp có thiện ý muốn tổ chức kỷ niệm 140 năm (1871-2011) ngày qua đời của nhà yêu nước Nguyễn Trường Tộ ngay tại quê hương và phần mộ ở Xã Đoài, huyện Nghi Lộc, thành phố Vinh nay. Nhiều học giả đã tán thành và gửi bài tham luận. Rất tiếc năm 201 là năm có nhiều vấn đề nhạy cảm mà vấn đề Nguyễn Trường Tộ nằm trong số đó! Nên không có gì để kỷ niệm Nguyễn Trường Tộ cho đáng với một nhân vật lịch sử lớn như ông.

Tôi cũng được vinh dự đóng góp một báo cáo nhỏ. Đó là bài Giả như kế hoạch đánh úp Gia Định của Nguyễn Trường Tộ được thi hành![1]. Tất nhiên, không có tọa đàm hay nghi thức kỷ niệm thì bài này không được ra mắt quý bạn đọc.

Sau ngày 30.4.1975, đất nước hoàn toàn thống nhất, giới Công giáo thành phố Hồ Chí Minh thường biểu lộ lòng mến quê hương với bài ca rất phổ biến Trước khi là Công giáo tôi là người Việt Nam. Công giáo hay không, đều là người Việt Nam, đều có nghĩa vụ và quyền lợi của một công dân trung thành với tổ quốc dân tộc.

Thiển nghĩ Nguyễn Trường Tộ là nhân vật Công giáo nêu tấm gương yêu nước tuyệt vời ấy ngay từ thời “trung quân ái quốc”, trong một giai đoạn lịch sử cực kỳ phức tạp và đen tối. Ông đã điều trần Tự do tôn giáo[2]là quyền thiêng liêng, nhưng nhiệm vụ phụng sự đất nước cũng là bất khả kháng. Ngay từ khi Công giáo truyền vào Việt Nam hơn 400 năm trước, một sáng kiến thần học đã lập thuyết Tam phụ tức phải tôn kính ba cha: Trời, (thượng phụ). Vua (trung phụ) và đấng sinh thành (hạ phụ). Như vậy, càng kính Chúa và hiếu hạnh thì càng phải “trung quân ái quốc”. Lý thuyết đâu có trái nghịch với thực tế! Trong một điều trần, Nguyễn Trường Tộ giải thích về thuyết Tam phụ rất minh bạch và hấp dẫn, trước khi sáng tác điều trần Ngôi vua là quý, chức quan là trọng [3]. Tuy nhiên, với tư cách một thường dân tha thiết tới vận mệnh dân tộc, Nguyễn Trường Tộ đã đệ đạt lên triều đình Tự Đức những bài học lịch sử và thời sự quốc tế nhằm canh tân xứ sở và cứu nguy dân tộc.

Nhân dịp kỷ niệm này, tôi đã mạo muội viết một số bài trên tuần báo Công giáo và Dân Tộc ngõ hầu giới thiệu Nguyễn Trường Tộ như một tấm gương ái quốc chói sáng cho tín hữu chúng tôi. Từ xưa đến nay đã có nhiều học giả hay tác giả viết về Nguyễn Trường Tộ. Tôi đã học hỏi được nhiều, song tôi không thể trích dẫn hết các điều trần và những nhận xét sâu sắc của quý vị. Tôi chỉ dám lựa chọn một góc nhỏ: Nguyễn Trường Tộ với triều đình Tự Đức (1861-1871) và đặc biệt sử dụng tư liệu tổng hợp về Nguyễn Trường Tộ của Trương Bá Cần[4]cùng bộ chính sử Đại Nam thực lục chính biên[5].

Chúng ta đều biết khoảng giữa thế kỷ XIX, sau khi thôn tính được nhiều thuộc địa trên thế giới, đế quốc Pháp khởi công xâm chiếm nước ta và các tiểu quốc thuộc quyền bảo hộ Việt Nam ở Đông Dương, với lý do Việt Nam không tôn trọng tự do tôn giáo! Ngày 19.6.1988, Tòa thánh phong hiển thánh cho 117 tín hữu, mà dưới ba triều Minh Mạng - Thiệu Trị - Tự Đức có tới 111 vị (58+3+50) tuẫn tử trong thời gian từ 1833 đến 1862. Đó là những năm Pháp đem tàu chiến và quân lực đến uy hiếp và đánh phá Việt Nam. Tín hữu hy sinh thực sự vì trung thành với đức tin, nhưng chính quyền cấm đạo và tàn sát tín hữu có lẽ vì lý do chính trị hơn tín ngưỡng. Tôi đã cố giải thích khúc mắc này qua tập sách nhỏ Tiểu sử Cha Khâm - Đặng Đức Tuấn[6].

Dẫu chỉ lựa chọn nghiên cứu vấn đề ở một góc hẹp và đa phần là trích dẫn các tư liệu chính xác, nhưng chúng tôi vẫn thành thực xin quý độc giả nhắc nhở cho biết những gì còn sai nhầm hay thiếu sót. Xin trân trọng cám ơn.

Cuối thu năm 2012

Nguyễn Đình Đầu

Độc giả có thể tìm mua ấn phẩm tại các nhà sách hoặc tham khảo bản ebook Nguyễn Trường Tộ Với Triều Đình Tự Đức PDF của tác giả Nguyễn Đình Đầu nếu chưa có điều kiện.

Tất cả sách điện tử, ebook trên website đều có bản quyền thuộc về tác giả. Chúng tôi khuyến khích các bạn nếu có điều kiện, khả năng xin hãy mua sách giấy.

Nguồn: thuviensach.vn

Đọc Sách

Một Vùng Đất Lửa: Tập Ký (Nguyễn Thị Thúy Liên)
Cuốn sách tập hợp những mẩu chuyện kể về quá trình hoạt động cách mạng sôi nổi, phong phú của nữ chiến sĩ Nguyễn Thị Thúy Liên - người con Quảng Trị, người cán bộ binh địch vận xuất sắc đã có nhiều cống hiến trong sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước vĩ đại của dân tộc. Nội dung cuốn sách giúp cho bạn đọc có thể hình dung một cách sinh động những năm tháng chiến tranh ác liệt trên địa bàn tỉnh Quảng Trị, đồng thời cũng cảm nhận sâu sắc được những đau thương, hy sinh, mất mát của biết bao người con đã ngã xuống vì độc lập, tự do, vì hòa bình, thống nhất đất nước.Độc giả có thể tìm mua ấn phẩm tại các nhà sách hoặc tham khảo bản ebook Một Vùng Đất Lửa: Tập Ký PDF của tác giả Nguyễn Thị Thúy Liên nếu chưa có điều kiện.Tất cả sách điện tử, ebook trên website đều có bản quyền thuộc về tác giả. Chúng tôi khuyến khích các bạn nếu có điều kiện, khả năng xin hãy mua sách giấy.
Chuyện Của Che (Lucía Álvarez De Toledo)
Che là người nổi loạn xuất chúng và thanh niên có thể lấy đó làm gương. Che Guevara gần như là biểu tượng ở phương Tây, đại diện của phong trào phản văn hóa thập niên 60 và là gương mặt trên áo phông của hàng triệu sinh viên cấp tiến. Nhưng anh là người khác ở phần còn lại của thế giới: một nhà cách mạng có sức lôi cuốn, đã vẽ lại bản đồ chính trị của châu Mỹ Latin và đem hy vọng đến cho những chiến sĩ chống thực dân khắp mọi nơi. Bà Lucía Álvarez de Toledo, tác giả cuốn sách Chuyện của Che, cũng có xuất thân tương tự Che Guevara: sinh ra và lớn lên tại Buenos Aires. Khi bà bắt đầu đi học thì Che đã học đại học, và sau này khi trở thành nhà báo, bà đã dõi theo sự nghiệp chính trị sáng chói của Che. Do đó, bà có khả năng đặt anh vào bối cảnh mà không nhiều người viết tiểu sử của Che có thể làm được, xóa tan nhiều quan niệm sai lầm phổ biến và bộc lộ những khía cạnh về cuộc đời Che chưa được đề cập đến. “Đây là câu chuyện về cuộc đời của Guevara được viết bởi một người Mỹ Latin quê ở Buenos Aires đồng thời là một người phụ nữ. Tôi hy vọng giải thích tại sao mà hơn 40 năm đã trôi qua nhưng hình ảnh giận dữ và đầy quyết tâm của ông trên ngọn cờ đen đỏ vẫn xuất hiện ở đầu những cuộc biểu tình khắp nơi, từ Buenos Aires đến Berlin đến Kathmandu. Tôi muốn đặt Che vào bối cảnh Mỹ Latin và truyền tải ý nghĩa của điều đó cho độc giả ở châu Âu, Bắc Mỹ và phần còn lại của thế giới", nữ tác giả bày tỏ. Qua trang viết của mình, bà giải thích tại sao Che lại được những người thân quen ngưỡng mộ - và rộng hơn là xuyên khắp các tư tưởng chính trị ở Mỹ Latin - vì tính chính trực, sự dũng cảm và phong thái cuốn hút, sự tận tâm với người nghèo và thái độ thù địch với Mỹ. "Cảm xúc này cũng có ở nhiều người không ủng hộ bạo lực cách mạng, học thuyết kinh tế và các lý tưởng chính trị khác của anh”, tác giả nhận định. Và dù mọi người ở quan điểm chính trị như thế nào, họ cũng tìm thấy ở Che điều để mình hâm mộ. Ở con người anh, sự gan lì, lòng quả cảm và khuôn mặt đẹp như các tài tử điện ảnh nước ngoài đã in đậm trong tâm trí mọi người. "Anh cũng giống như Errol Flynn hay Clark Gable, ngoại trừ một điều là anh chân thật và là người như bao người chúng ta. Những người vốn sống quá sung túc hay quá trẻ như chúng ta không thể hiểu được tư tưởng chính trị của Che nhưng vẫn có thể hiểu được anh đang đặt cược cả tính mạng vào những gì mà anh tin tưởng. Có một cái gì đó thật anh dũng ở con người đó thu hút chúng ta. Che là người nổi loạn xuất chúng và tầng lớp thanh niên có thể lấy đó làm gương”, Lucía Álvarez de Toledo nói. Tìm mua: Chuyện Của Che TiKi Lazada Shopee Độc giả có thể tìm mua ấn phẩm tại các nhà sách hoặc tham khảo bản ebook Chuyện Của Che PDF của tác giả Lucía Álvarez De Toledo nếu chưa có điều kiện.Tất cả sách điện tử, ebook trên website đều có bản quyền thuộc về tác giả. Chúng tôi khuyến khích các bạn nếu có điều kiện, khả năng xin hãy mua sách giấy.
Hồ Sơ Quyền Lực Kennedy (Hugh Brogan)
Ngày 20-01-1961, John Fitgerald Kennedy tuyên thệ nhậm chức tổng thống thứ 35 của Hoa Kỳ. Nhưng thời gian thực thi quyền lực của ông quá ngắn ngủi, chỉ hai năm 10 tháng. Quyền lực đó chấm dứt với việc ông bị ám sát. Dù ngắn ngủi, nhưng nhiệm kỳ tổng thống của Kennedy vẫn rất đặc biệt với các quyết định và lựa chọn mà dù đúng hay sai cũng đã làm thay đổi lịch sử và vẫn còn nguyên giá trị. Thời kỳ đó như một lăng kính phản ánh khá rõ nước Mỹ và chế độ tổng thống Mỹ, bởi đời sống cá nhân cũng như hoàn cảnh đặc biệt về cái chết của Kennedy và hậu quả của nó đã tạo ra một huyền thoại trong lịch sử. Hơn cả một cuốn tiểu sử, trong Kennedy, Hugh Brogan đề cập và đánh giá khách quan các vấn đề hấp dẫn như cuộc ứng cử thành công, chính sách ngoại giao, các chương trình nghị sự, cuộc cách mạng đòi quyền bình đẳng…nhằm nêu bật sự tự tin của ông. Qua đó, độc giả có thể hiểu được những ý tưởng của ông đã sống sót như thế nào qua các “bài kiểm tra thực tế” cũng như khả năng lãnh đạo thiên tài của ông. Trong cố 43 đời Tổng thống Hoa Kỳ, John Fitzgerald Kennedy là một trong những người để lại nhiều dấu ấn nhất trong lòng nhân dân Mỹ. Kennedy là tín hữu Công giáo La Mã duy nhất trở thành ông chủ toà Bạch ốc, và cho đến nay ông là tổng thống sau cùng qua đời khi còn đương chức. Là chính khách trẻ tuổi nhất từng đắc cử tổng thống Hoa Kỳ, Kennedy cũng là tổng thống trẻ tuổi nhất đã qua đời - ông sống được 46 năm và 177 ngày. Nhiều biến cố quan trọng đã xảy ra: vụ khủng hoảng tên lửa ở Cuba, xây dựng Bức tường Berlin, cuộc chạy đua thám hiểm không gian, giai đoạn đầu của chiến tranh Việt Nam và Phong trào Dân quyền, chống kỳ thị chủng tộc... Mặc dù thời gian cầm quyền ngắn ngủi, nhưng Kennedy đã lđể lại nhiều dấu ấn sâu sắc. Thậm chí, có thể nói ông đã mang đến một luồng gió vào nền chính trị và cả nước Mỹ. Ngay trong ngày lễ nhậm chức Tổng thống, ông đã để lại một câu nói nổi tiếng, in đậm vào tâm trí người dân Mỹ: "Hãy đừng hỏi đất nước sẽ làm gì cho bạn, hãy hỏi rằng bạn đã làm gì cho đất nước của mình. Các bạn công dân thế giới:đừng hỏi nước Mỹ sẽ làm gì cho bạn, mà hỏi chúng ta có thể cùng nhau làm gì cho tự do của nhân loại. Tìm mua: Hồ Sơ Quyền Lực Kennedy TiKi Lazada Shopee Nhờ những thành tựu của mình, hình ảnh của Kennedy được lưu giữ trong nhiều khía cạnh của văn hoá Hoa Kỳ: Sân bay Quốc tế John F. Kennedy; trường đại học Kennedy thuộc đại học Harvard...Độc giả có thể tìm mua ấn phẩm tại các nhà sách hoặc tham khảo bản ebook Hồ Sơ Quyền Lực Kennedy PDF của tác giả Hugh Brogan nếu chưa có điều kiện.Tất cả sách điện tử, ebook trên website đều có bản quyền thuộc về tác giả. Chúng tôi khuyến khích các bạn nếu có điều kiện, khả năng xin hãy mua sách giấy.
Tự Vị Tiếng Nói Miền Nam (Vương Hồng Sển)
Trước 1995, những khi thắc mắc về những từ gốc Trung Hoa, gốc Khơ-me hay những địa danh, tôi thường đến nhà chú Vương - đó là cách tôi xưng hô với Cụ do sự cách biệt về tuổi tác và lòng kính trọng. Nay ngồi đọc lại từng trang quyển ” Tự Vị Tiếng Nói Miền Nam”, tôi có cảm tưởng như đang nghe chú Vương nói về các từ gốc Triều Châu: lì xì, thèo lèo, mửng...; các từ gốc Quảng Đông: hẩu, xá xíu, xiếu mại...; các từ gốc Khơ-me: bưng, nóp, bò hóc, bò ót...; và gốc Pháp: xà ích, dinh tê. Về từ “dinh tê” chẳng hạn, Cụ Vương kể rằng đó là từ nói trại động từ “rentrer” của Pháp theo lối phát âm của đồng bào miền Bắc, chỉ việc những người tản cư khi Pháp tái chiếm các đô thị sau 1945, sau thời gian sống trong vùng tự do, vì nhớ tiếc đời sống thị thành đã trở về sống ở vùng Pháp ngụy. Rồi nhân đó, Cụ sẽ kể từ “tụt tạt” là một từ nảy sinh trong thời kháng chiến, cũng ở miền Bắc, chỉ việc mấy người theo kháng chiến nhát gan, khi đối diện với binh lực đối phương thường tìm cách “tụt” xuống phía sau hay “tạt” sang bên này bên kia để tránh địch. Cách trình bày do sự liên tưởng trong lúc hứng thú khiến đôi khi Cụ không giữ đúng lối sắp xếp các mục từ thông thường trong từ điển. Sau khi kể các tư liệu về lịch sử, địa lý, dân cư... của tỉnh Bà Rịa chẳng hạn, Cụ kể luôn tất cả các tỉnh Nam Bộ, từ Bạc Liêu đến Vĩnh Long theo thứ tự a,b,c, cũng với đầy đủ các chi tiết về mỗi tỉnh. Các địa danh về cù lao, cửa, núi, sông, giồng, gò... cũng được trình bày theo cách ấy. Tuy có hơi mất thời giờ trong sự tra cứu, nhưng người đọc sách nhờ giọng nói hóm hỉnh của tác giả thấy hứng thú hơn sự tiếp thu các kiến thức sâu rộng của Cụ. Tìm mua: Tự Vị Tiếng Nói Miền Nam TiKi Lazada Shopee Và từ chỗ cảm thấy mình gần gũi với tác giả hơn, ta sẽ dễ dàng chia sẻ với Cụ những gian nan vất vả của nhà nghiên cứu đi sâu vào nhiều ngành chuyên môn (địa lý, lịch sử, ngôn ngữ, dân tộc học, phong tục học.) với một sự tận tụy không mệt mỏi vì tinh thần tôn thờ sự chính xác. Sau khi giảng giải từ “dỏ” trong địa danh “Dỏ Sa” chẳng hạn, Cụ đặt vấn đề: có phải “dỏ” đã do sự phát âm sai biến đổi thành “vỏ” trong các địa danh Vỏ Đắc, Vỏ Đắt, Vỏ Đất? Tác giả cũng đã chia sẻ cùng người đọc nhiều nỗi băn khoăn trong việc giảng giải địa danh “Giu Gia”, tên nôm của huyện Phong Thạnh ngày trước nay thuộc tỉnh Sóc Trăng, chẳng hạn. Đọc “Tự Vị Tiếng Nói Miền Nam” của cụ Vương Hồng Sển, chúng ta sẽ vừa tìm được nhiều chỉ dẫn quí báu về địa danh, về tiếng nói Nam Bộ xưa và nay, vừa được thưởng thức cách kể chuyện rất duyên dáng của một cụ già vừa có hiểu biết sâu rộng về nhiều ngành chuyên môn, vừa rất từng trải trong cuộc sống.Dưới đây là những tác phẩm đã xuất bản của tác giả "Vương Hồng Sển":Hơn Nửa Đời HưTự Vị Tiếng Nói Miền NamDỡ MắmChuyện Cười Cổ NhânSài Gòn Năm XưaĐộc giả có thể tìm mua ấn phẩm tại các nhà sách hoặc tham khảo bản ebook Tự Vị Tiếng Nói Miền Nam PDF của tác giả Vương Hồng Sển nếu chưa có điều kiện.Tất cả sách điện tử, ebook trên website đều có bản quyền thuộc về tác giả. Chúng tôi khuyến khích các bạn nếu có điều kiện, khả năng xin hãy mua sách giấy.