0912 699 269

Công ty phần mềm ứng dụng Hà Nội - HanoiSoft

Thư viện cộng đồng

Liên hệ: 0912 699 269  Đăng nhập  Đăng ký

Agatha (Tiểu Thuyết)

Agatha (tên gốc: Agathe) là tiểu thuyết tâm lý hư cấu đầu tay của Anne Cathrine Bomann – một chuyên gia tâm lý học kiêm nhà văn sống tại Copenhagen, Đan Mạch. Ngay khi ra mắt năm 2017, tác phẩm đã tạo được dấu ấn mạnh mẽ bởi đề tài và cách viết hết sức mới lạ. Chỉ trong hai năm, tác phẩm đã được mua bản quyền và xuất bản tại 23 nước trên toàn thế giới. Agatha là một tác phẩm thú vị kể về hành trình nhận ra ý nghĩa đích thực của cuộc sống của một con người đã ở dốc bên kia cuộc đời. Vị bác sĩ điều trị tâm thần 72 tuổi Bernard đang đếm ngược từng ngày để chờ nghỉ hưu. Ông sống cô độc, không bạn bè, không người thân. Thú vui duy nhất của ông là đếm ngược thời gian và phác thảo những bức biếm họa chim trong khi nghe những người bệnh mà ông chẳng hề quan tâm than vãn. Cho tới một ngày, nữ bệnh nhân tên Agatha xuất hiện. Cô gái trẻ đặc biệt ấy đã thức tỉnh tình yêu thương con người tưởng đã chai sạn nơi vị bác sĩ già và giúp ông nhận ra ý nghĩa cuộc sống mà ông không hề biết trước đó… *** Bác sĩ tâm lý cũng cần được trị liệu tinh thần. Với nhân vật chính là một bác sĩ tâm lý, tiểu thuyết "Agatha" gửi thông điệp về vai trò của kết nối thực sự trong cuộc sống của con người. Tiểu thuyết tâm lý Agatha của tác giả kiêm nhà tâm lý học Anna Cathrine Bomann là tác phẩm được ưa thích và được dịch ra 23 ngôn ngữ trên toàn thế giới. Lấy bối cảnh ở Paris những năm 1940, nhưng câu chuyện của vị bác sĩ trị liệu tâm lý và những bệnh nhân của ông, đặc biệt là người phụ nữ trẻ gốc Đức Agatha Zimmermann hầu như không có khoảng cách với hiện tại.  Ở tuổi 72, vị bác sĩ trị liệu tâm lý giấu tên sống một mình trong căn nhà được cha mẹ để lại. Ông không có người thân, bạn bè, đồng thời luôn cố gắng né tránh mọi kết nối và mối quan hệ bên ngoài phòng khám. Thứ quen thuộc duy nhất với ông là những tiếng động và âm nhạc phát ra từ ngôi nhà sát vách; nhưng ông cũng không hề có ý định tìm hiểu hay bắt quen với người hàng xóm đã sống cạnh mình hàng chục năm trời qua. Tại phòng khám, ông chỉ có những cuộc trò chuyện ngắn ngủi với người trợ lý tỉ mỉ Madame Surrugue, người đã làm việc cùng ông hơn 30 năm qua. Chỉ còn 5 tháng nữa vị bác sĩ sẽ được nghỉ hưu, thời gian này được ông quy đổi tương đương với 800 buổi điều trị và ông đang đếm ngược từng ngày cho đến thời điểm đó. Vị bác sĩ đã tưởng tượng: chờ đợi ông ở thời điểm đó hẳn sẽ là một cuộc sống thú vị, một phần thưởng to lớn cho những gì ông đã phấn đấu.  Tuy nhiên trong những tháng ngày cuối cùng trước khi nghỉ hưu, trải qua nhịp sống đơn điệu, cảm nhận rõ ràng những dấu hiệu tuổi già trên cơ thể, ông nhận ra “tôi không thể biết được sự tồn tại đó sẽ chứa đựng những gì đáng mong đợi. Nhưng điều duy nhất tôi có thể chắc chắn là nỗi sợ hãi và sự cô đơn". Công việc và cuộc sống của vị bác sĩ già bắt đầu có sự thay đổi khi người phụ nữ trẻ gốc Đức Agatha Zimmermann, có tiền sử bệnh tâm thần khá nặng, đang mất cảm hứng sống, khăng khăng muốn được ông điều trị, bất chấp thời gian ông làm việc còn lại khá ít ỏi, có thể không đủ để ông giúp đỡ cô. Agatha được các bác sĩ trước đó chẩn đoán “mắc chứng hưng cảm nặng sau một lần cố gắng tự tử cách đây vài năm". Hành trình trị liệu hóa ra lại là một quá trình soi chiếu và trị liệu cùng nhau của vị bác sĩ già và người phụ nữ có vẻ ngoài mong manh, nhưng ẩn sâu lại là một con người mạnh mẽ, hấp dẫn. Để rồi qua các phiên trị liệu cả hai người họ đều có những chuyển biến tích cực trong cuộc sống của mình.  Agatha cuối cùng cũng có thể nói ra nỗi đau thuở thơ bé từng bị người cha ruột lạm dụng tinh vi, để bước qua tổn thương và tìm lại được khát vọng sống. Vị bác sĩ cuối cùng cũng có những kết nối xã hội đầu tiên khi ông quyết vượt qua ngại ngần thăm chồng bà thư ký bị bạo bệnh đang ở bên ranh giới mong manh của cái chết. Ông cũng quyết định đến cửa hàng bán đồ làm bánh, mua nguyên liệu, hỏi công thức làm một chiếc bánh táo để gửi tặng người hàng xóm câm điếc bao lâu nay vẫn chơi đàn cho ông nghe. Hơn thế, ông không còn đếm các phiên trị liệu để chờ tới ngày về hưu nữa. Câu nói kết thúc cuốn tiểu thuyết được bệnh nhân Agatha nói với vị bác sĩ khi ông đứng ngập ngừng sau cô trước cửa một quán café: “Thế cuối cùng ông có định vào không bác sĩ?” thể hiện vai trò thúc đẩy của cô trong quá trình trị liệu, đồng thời mang đến cho cuốn tiểu thuyết cái kết mở đầy hy vọng. Với 200 trang cỡ chữ vừa, được trình bày thoáng đãng với những chương sách ngắn, tiểu thuyết tâm lý Agatha là tác phẩm mỏng nhẹ mà độc giả có thể đọc nhanh trong thời gian ngắn. Đây cũng là cuốn sách nên đọc cho bất cứ ai quan tâm đến việc tìm kiếm ý nghĩa cuộc sống, cũng như vai trò của những kết nối thực sự trong cuộc sống của con người. *** ANNE CATHRINE BOMANN là nhà tâm lý học sống tại Copenhagen, Đan Mạch. Anne bắt đầu sáng tác từ năm 15 tuổi và đã xuất bản một số tập thơ, sách. Agatha (tên gốc Agathe) là tiểu thuyết tấm lý hư cấu đầu tay của Anne. Ngay khi ra mắt năm 2017, tác phẩm đã tạo được dấu ấn mạnh mẽ bởi đề tài và cách viết hết sức mới lạ. Chỉ trong hai năm, tác phẩm đã được mua bản quyền và xuất bản tại 23 nước trên toàn thế giới. 2020 - Đề cử Giải thưởng Văn học Libr’à Nous. 2019 - Đạt giải thưởng The Scrivere per Amore. *** Những  ô  kính  cửa  sổ Chuyện đó xảy ra khi tôi đang ngồi trong phòng khách và nhìn ra ngoài cửa sổ. Ánh nắng mùa xuân chiếu lên tấm thảm của tôi tạo thành bốn hình vuông so le di chuyển một cách chậm rãi nhưng quả quyết trên chân tôi. Bên cạnh tôi là ấn bản đầu tiên còn chưa được mở của cuốn Buồn nôn*, cuốn tiểu thuyết mà tôi đã cố đọc suốt nhiều năm nay. Hai chân con bé gầy và xanh xao, và tôi ngạc nhiên khi con bé được phép ra đường trong khi chỉ mặc một chiếc váy vào lúc đầu năm thế này. Nó vẽ những ô nhảy lò cò trên đường và nhảy một cách hết sức tập trung, đầu tiên là trên một chân, rồi cả hai, sau đó đổi lại. Tóc của con bé được buộc thành hai bím, con bé khoảng tầm bảy tuổi, nó sống cùng mẹ và một người chị gái ở nhà số 4 trên con phố này. Tên tiếng Pháp là La Nausée, cuốn tiểu thuyết đầu tiên của nhà triết học hiện sinh Jean-Paul Sartre, được xuất bản năm 1938. Có lẽ bạn sẽ nghĩ rằng tôi là một nhà hiền triết, cả ngày ngồi bên cửa sổ và suy ngẫm về những điều lớn lao hơn trò nhảy lò cò và sự di chuyển của tia nắng trên sàn nhà. Nếu vậy thì bạn đã nhầm! Sự thật là tôi ngồi đó bởi vì tôi không có việc gì khác để làm, và cũng có thể là bởi có một điều gì đó tích cực truyền đến tôi mỗi lần con bé reo lên đắc thắng sau khi thực hiện thành công một chuỗi những động tác nhảy cực khó. Vào một thời điểm nào đó, tôi đứng lên đi pha một tách trà, và khi tôi trở lại vị trí của mình thì con bé đã biến mất. “Có lẽ nó đã tìm ra một trò chơi thú vị hơn ở chỗ khác”, tôi thầm nghĩ. Cả phấn và đá đều đã bị bỏ lại ở giữa đường. Và đó là lúc mà chuyện đó xảy ra. Tôi vừa đặt chiếc cốc lên bậu cửa sổ cho nguội và trải tấm khăn lên đùi thì bỗng một thứ gì đó lọt vào tầm nhìn của tôi. Một tiếng thét chói tai truyền đến, tôi lập tức để cơ thể cứng nhắc của mình đứng lên và bước tới gần cửa sổ. Phía bên phải của tôi, con bé đang nằm trên đường ở ngay ngã rẽ về phía hồ, dưới một gốc cây. Trên cành cây, một chú mèo đang ngoe nguẩy đuôi, ở dưới, con bé nhấc người ngồi dậy, lưng dựa vào thân cây, tay ôm mắt cá chân và khóc nức nở. Tôi thu đầu về. Tôi có nên đến chỗ con bé không? Tôi chưa từng nói chuyện với trẻ con trừ lúc nhỏ và lúc đó thì không nói làm gì. Liệu con bé có sợ hãi hơn nếu một người đàn ông lạ mặt đột nhiên xuất hiện và an ủi nó không? Tôi ngó ra ngoài một lần nữa, con bé vẫn ngồi trên bãi cỏ nó ngước khuôn mặt đẫm nước mắt của mình lên, ánh nhìn hướng về phía xa, vượt qua căn nhà của tôi. Tốt nhất là đừng để ai nhìn thấy tôi vào lúc này. Đó chẳng phải là ông bác sĩ sao, họ sẽ bàn tán với nhau. Tại sao ông ta lại chỉ trơ mắt nhìn như vậy? Thế là tôi liền cầm lấy tách trà đi vào bếp và ngồi yên vị xuống ghế. Và mặc dù tôi đã tự nhủ với bản thân rằng chẳng mấy chốc con bé sẽ tự đứng dậy được và đi tập tễnh về nhà, rằng mọi chuyện rồi sẽ ổn, tôi vẫn ngồi đó như một kẻ hèn nhát trong căn bếp của mình suốt nhiều giờ. Cốc trà đã trở nên đục và lạnh ngắt mặt trời đã tắt bóng trước khi tôi rón rén trở về phòng khách và liếc xuống đường trong khi nửa người vẫn núp phía sau tấm rèm. Dĩ nhiên, lúc này con bé đã không còn ở đó. Mời các bạn đón đọc Agatha (Tiểu Thuyết) của tác giả Anne Cathrine Bomann & Phương Anh (dịch).

Nguồn: dtv-ebook.com

Xem

Nơi Trú Ẩn - Kathi Appelt
Lọt vào vòng chung kết giải sách quốc gia Mỹ và là cuốn sách đáng chú ý hiệp hội thư viện Mỹ, Nơi trú ẩn tuy không phải là một tác phẩm dễ đọc ngay từ đầu, nhưng càng kiên nhẫn đọc thì ta càng bị lôi cuốn và mê đắm với những áng văn trữ tình, với những tình huống gay cấn, những tình tiết mang tính huyền thoại được kể theo trí tưởng tượng kì lạ của tuổi trẻ với một nền tảng vững chắc đậm phong cách Mỹ và được bố cục như cách xây dựng và sắp xếp mỗi phân cảnh trong điện ảnh. “Nối tiếp theo cuốn Tuck Everlasting của Natalie Babbitt như một bản sách hiếm hoi về trí tưởng tượng kì lạ của tuổi trẻ với một nền tảng vững chắc đậm phong cách Mỹ.”- Tạp chí Booklist “Một câu chuyện thần kì về sự phản bội, trả thù, tình yêu và sự quan trọng của việc giữ lời hứa.” – Kirkus Reviews “Hiếm khi nào mà tôi đọc hết một cuốn sách khiến cho tôi phải nín thở, nó nhắc tôi nhớ lại vì sao mình mong muốn trở thành một nhà văn… Một cuốn sách kinh điển.” – Alison McGhee, tác giả cuốn Someday nằm trong danh sách bán chạy nhất của New York Times *** Nơi trú ẩn là tác phẩm đầu tay của nhà văn Kathi Appelt kể về câu chuyện đầy chất sử thi và vô cùng cảm động trong thế giới của loài vật. Một con mèo tam thể đang mang thai gần đến ngày sinh, nghe thấy tiếng tru cô đơn buồn bã của một con chó săn bị xiềng xích, bèn lần tìm đến. Sự thiếu vắng yêu thương đã khiến chúng tự động xích lại với nhau, hình thành nên một gia đình nhỏ, sống trú mình dưới sàn nhà để tránh gã chủ tàn bạo có thể bắt lũ mèo con làm mồi nhử cá sấu. Gia đình ấy sẽ cứ bình yên như thế nếu không có khoảnh khắc hiếu kì của một chú mèo con, trong một lần mạo hiểm bước ra ngoài khoảng sân, đã tạo nên một chuỗi biến cố lạ lùng, khác thường làm thay đổi số phận các nhân vật. *** Một con mèo tam thể đang mang thai gần đến ngày sinh, nghe thấy tiếng tru buồn bã cô đơn của một con chó săn bị xích ở một nơi tù túng gần con sông nhánh bèn lần đi tìm. Khi chúng gặp nhau, con mèo mẹ tam thể và con chó săn Ranger, đã nhanh chóng nảy sinh một mối quan hệ kì lạ được hình thành trong cảnh cô đơn và được sưởi ấm bởi một tình yêu mãnh liệt. Chúng đã trở thành một gia đình sau khi mấy chú mèo con được sinh ra, và Ranger khuyên mèo mẹ hãy ở lại bên dưới Gầm sàn để nuôi nấng Sabine và Puck, bởi vì Gar Face, gã đàn ông độc ác sống trong căn nhà, chắc chắn sẽ bắt nó hoặc là những đứa con của nó để làm mồi nhử cá sấu một khi gã trông thấy chúng. Chúng sẽ được an toàn bên dưới Gầm sàn... miễn là chúng chịu ở yên nơi đó. Tuy nhiên trong một khoảnh khắc hiếu kì, một con mèo con đã bắt đầu một chuỗi những biến động xảy ra khắp con sông nhánh và đem quá khứ trở lại để gắn kết cùng với hiện tại theo những cách thức lạ thường. Kế thừa truyền thống của Marjorie Kinnan Rawlings, Flannery, Connor và Carson McCullers, với quyển sách.Nơi trú ẩn, Kathi Appelt đã dệt nên một câu chuyện đau buồn nhưng ngọt ngào tràn đầy những đề tài hấp dẫn như quyền năng của tình yêu (và cả sự thù hận), sự mong manh của hạnh phúc và tầm quan trọng của việc giữ lời hứa.cuốn tiểu thuyết rất cảm động dành cho bạn.   Mời các bạn đón đọc Nơi Trú Ẩn của tác giả Kathi Appelt.
Nhắm Mắt Thấy Paris - Dương Thụy
Tiểu thuyết "Nhắm mắt thấy Paris" của nhà văn Dương Thụy là "một thiên tình ái" vừa lãng mạn mơ màng với những nhân vật đẹp như trong mộng, vừa mang hơi thở rạo rực của cuộc sống đô thị hiện đại. Độc giả sẽ được du ngoạn qua nhiều thành phố châu Á và châu Âu, mà tâm điểm sẽ là một " Paris của rạng đông" đầy đủ các cung bậc cảm xúc. Nhắm mắt thấy Paris kể về những thành công và thất bại của một cô gái trẻ Việt Nam tên là Quỳnh Mai, làm việc cho một công ty mỹ phẩm Pháp. Cuốn tiểu thuyết còn là câu chuyện về những tương quan trong tâm lý và mối quan hệ của mỗi người. Đó là việc cái thiện và cái ác, kinh nghiệm và sự ngây thơ, sự tham lam và lòng vị tha… dường như lúc nào cũng tồn tại song hành. Quỳnh Mai, một cô gái trọng danh dự, ngây thơ và tốt bụng phải đối mặt với sự ghen tỵ, lòng tham, sự hiềm khích của các đồng nghiệp trên từng nấc thang trong công việc. Trải qua nhiều thất bại, thành công, cuối cùng cô cũng trở thành một phụ nữ có kinh nghiệm, từng trải, để rồi nhận ra thành công ở công ty không phải là tất cả. Cuộc sống còn đó nhiều thứ tươi đẹp hơn chờ ta tận hưởng. *** Oxford thương yêu của Dương Thụy từng là một hiện tượng xuất bản trong năm 2007 khi làm rung động hàng nghìn con tim Việt. Bên cạnh đó, cô còn là tác giả của nhiều tiểu thuyết, truyện ngắn, tản văn khác như Cáo già, gái già và tiểu thuyết diễm tình, Bồ câu chung mái vòm, Trả lại nụ hôn, Cung đường vàng nắng, Venise và những cuộc tình Gondoga, Con gái Sài Gòn… *** Tôi bắt đầu viết tiểu thuyết này vào tháng 5-2008 với tựa đề “Rạng đông trời Paris”. Bối cành truyện diễn ra phần lớn ở Paris, và những nhân vật chính đều làm việc trong tập đoàn mỹ phẩm L’Aurore (trong tiếng Pháp nghĩa là Rạng đông). Quỳnh Mai, cô nhân viên trẻ nhiều nhiệt huyết và đầy năng động, những tưởng mình có thể thành công dù có phải đối mặt với bất cứ khó khăn nào. Trong quá trình sống, làm việc, hoà nhập và yêu, Mai đã nhiều lấn rơi vào khủng hoảng. Cô đối diện với chính bản thân mình và tự động viên khi một ngày mới lại đến. Lôgô của công ty là hình mặt trời nhô lên vào buổi rạng đông. Nhưng thực tế cảnh rạng đông ở Paris lúc nào cũng đẹp hơn, sinh động và làm người ta thêm phấn chấn. Cuộc sống ở công ty không phải là tất cả, còn đó một ngày mới tươi đẹp hơn và đang chờ ta tận hưởng. ... Mời các bạn đón đọc Nhắm Mắt Thấy Paris của tác giả Dương Thụy.
Kazan - James Oliver Curwood
Tazan - một chú chó sói, dòng máu chảy trong người chú với ba phần chó nhà và một phần sói. Tuy nhiên, sự tàn bạo, độc ác của thế giới văn minh con người đã đẩy chú trở lại với tiếng gọi của rừng xanh, của thiên nhiên hoang dã. Ở đó, chú được tự do, thoát khỏi kìm kẹp, thoát khỏi roi vọt ngục tù và chú đã tìm thấy hạnh phúc của mình. Thế nhưng, những ngọn lửa yêu thương dù nhỏ nhoi đã xóa đi những hận thù nơi chú đối với con người, khiến chú - dù đã trở thành một chú chó sói đích thực - vẫn không bị thú tính lấn át. Chú sẵn sàng xả thân để cứu vớt con người, sẵn sàng bỏ bao công sức, bỏ đồng loại của mình để đi theo tiếng gọi của tình thương yêu. "Curwood có được một món quà vô giá củ một người kể chuyện thiên bẩm - đó là khả năng kể một câu chuyện và khiến câu chuyện đó trở thành thú vị với sức hấp dẫn mãnh liệt nhất." - The New York Times Book Review. *** Kazan đang nằm im lặng, bất động, mắt lim dim, cái mõm xám gác lên hai chân trước. Trong dòng máu của nó có một phần tư là sói, ba phần tư là chó husky, trải qua bốn tuổi đời, nó toàn sống trên những vùng heo hút rộng lớn của miền Bắc Địa. Người ta gọi nó là Kazan, con chó hoang dã, trong số anh em cùng giống, nó thuộc loại to nhất và lòng dũng cảm của nó thể hiện cũng chẳng kém những người cầm cương dắt nó qua bao nguy hiểm của một vùng trời đất băng giá. Cho đến tận bây giờ, nó chưa hề biết sợ là gì. Nhưng hiện tại, nó không biết tại sao nó lại lo sợ. Nó chỉ hiểu rằng nó đang dấn thân vào một thế giới khác hẳn, nơi có nhiều điều khiến nó lo lắng. Đây là lần đầu tiên nó tiếp xúc với thế giới văn minh. Nó hy vọng rằng ông chủ sẽ sớm quay trở lại căn phòng kỳ lạ, nơi ông đã bỏ rơi nó. Gian buồng ngổn ngang những đồ vật thật gớm guốc. Trên tường, nhiều bộ mặt người to tướng, bất động và lặng lẽ, cứ chằm chằm nhìn nó với một ánh mắt mà nó chưa hề biết đến ở con người. Nó cũng đã từng nhìn thấy một người nằm sóng soài, bất động, lạnh cứng trong tuyết. Nó còn nhớ rõ, lúc đó nó đã ngồi bệt xuống và tru lên một tiếng thật dài...  Bỗng nhiên, nó khẽ vểnh tai. Có tiếng chân, rồi tiếng người nói nhỏ nhe... Một giọng nói là của chủ nó. Nhưng giọng kia! Nó ngẩng đầu lên khi hai người bước vào. Mắt nó rực sáng, đỏ quạch nhìn họ và ngay lập tức nó hiểu rằng chủ nó chắc phải yêu quý người đàn bà mới đến vì ông ta đang ôm xiết nàng. Khi nàng hiện rõ hơn trong ánh sáng, nó phát hiện thấy nàng có mái tóc vàng, bộ mặt tràn đầy sinh lực và đôi mắt sáng ngời tựa hai đóa hoa xanh biếc... Đến lượt mình, khi phát hiện ra nó, nàng khẽ reo lên và lao ngay về phía nó. - Đứng lại em! - Người đàn ông hét lên. -Kazan, con vật nguy hiểm lắm đấy! Nhưng nàng đã quỳ xuống cạnh nó, dịu dàng, lôi cuốn và tế nhị, và bàn tay nàng đã giơ ra để.vuốt ve nó. Nó tự hỏi nên chăng lẩn trốn hay cắn lại? Liệu nàng có giống như những thứ gắn chặt trên tường kia, là thù địch của nó? Liệu có phải tức khắc chồm lên ngoạm vào cái cổ trắng ngần kiả Nó thấy người chủ lao đến, mặt tái mét như xác chết và nó cảm thấy nàng đặt tay lên đầu nó. Nàng vừa chạm đến, toàn thân nó đã run lên. Bằng cả hai tay, thế là nàng buộc nó phải quay đầu lại. Giờ đây, gương mặt nàng cận kề mõm nó và nó nghe nàng nói gần như trong tiếng nức nở. ... Mời các bạn đón đọc Kazan của tác giả James Oliver Curwood.
Gỗ Mun - Ryszard Kapuściński
Trước hết là cái nhìn: Ryszard Kapuściński. Đó là một cái nhìn luôn luôn độc đáo và thấu suốt, cho dù đối tượng sự quan sát của ông có là gì, và cho dù không mấy khi ông thích phân tích dài dòng. Nhất là khi đối tượng ấy là châu Phi, một lục địa dường như rất hợp với tâm tính ông, thì Kapuściński nhìn thấy cả những gì sâu xa, nhỏ bé nhất của nơi đây. Và sau đó là cách chạm vào châu Phi: thông qua sự mô tả cuộc đối đầu nghẹt thở với một con rắn, Kapuściński làm sống lại sự rung động của tâm hồn cả một châu lục, trong đó có sự mãnh liệt và có hiểm nguy tàn khốc. Rồi tất nhiên ta phải nói đến một tài năng văn chương hiếm thấy, hiện ra tràn ngập những trang viết của thông tín viên Ba Lan kiệt xuất này. Tất cả cộng lại để tạo nên một Gỗ Mun như tác phẩm không thể không nhắc tới về châu Phi thế kỷ XX. *** Lời khen tặng dành cho Gỗ Mun: “Giống như Gabriel García Márquez là ông hoàng đen vĩ đại của tiểu thuyết hiện đại, Kapuściński là vị phù thủy kiệt xuất của phóng sự.” - John Le Carré “Ryszard Kapuściński là một ví dụ hiếm hoi trong nền văn hóa của chúng ta về một nhà văn người-Ba-Lan-toàn-cầu. Ông, một công dân thế giới, luôn luôn chống lại việc dựng lên các rào ngăn đối với Người Khác, đóng sập cửa trước mặt họ. Dường như ông muốn nói: bài ngoại là căn bệnh của những kẻ khiếp nhược, bị mặc cảm về sự thấp hèn hành hạ, sợ hãi ý nghĩ đến lượt họ sẽ phải soi mình trong văn hóa của Người Khác.” - Adam Michnik “Chúng ta đang sống trong một thế kỷ nhiều thách đố nhất trong lịch sử thế giới, bản chất thực của nó còn là một bí ẩn tối tăm. Chúng ta rất cần những nhà giải mã như Ryszard Kapuściński.” - Salman Rushdie “Tôi nghĩ đến những cuốn sách ông đã viết với lòng biết ơn sâu sắc, và nghĩ đến những cuốn sách ông còn chưa kịp viết với nỗi buồn sâu sắc. Một nhà văn lớn, một con người cao quý, một người lữ hành không mệt mỏi qua thế giới đầy quyến rũ nhưng mãi luôn luôn bất an của chúng ta. - Wisława Szymborska “Tôi không biết bất cứ ai có viết với sự thấu cảm đến thế về Thế giới Thứ ba. Mỗi lần được tin giải Nobel được trao cho một người khác, tôi lại cảm thấy thất vọng. Tôi luôn luôn chắc chắn rằng Kapuściński sẽ nhận được giải thưởng này.” - Tomas Venclova “Ryszard Kapuściński đã viết một tác phẩm để đời: cuốn sách về châu Phi với nhan đề Gỗ Mun. Cuốn sách của Kapuściński đặt chúng ta trước nhiều câu hỏi. Đó là những câu hỏi cốt yếu. Cuộc sống là gì, ý nghĩa của nó, đạo đức, tội ác, lòng kiêu hãnh và khiêm nhường, sự phản kháng hay chấp nhận số phận? Chúng ta vẫn luôn đặt ra những câu hỏi ấy trong văn hóa của mình, nhưng những lời giải đáp và phản ứng của chúng ta lại hoàn toàn khác.” - Helena Zaworska “Không trực tiếp, nhưng rất rõ ràng, Kapuściński luận chiến với hai lối nghĩ dĩ Âu vi trung rập khuôn về châu Phi: với khuôn mẫu khiến người ta nhìn châu Phi như một châu lục của những người man rợ thấp kém hơn về văn hóa, khó hiểu (vì chẳng đáng được hiểu); và với huyền thoại hậu thực dân đầy cảm tính (dù chỉ như trong Xa mãi Phi châu của Karen Blixen) nhìn thấy ở châu Phi thiên đường đã mất.” - Piotr Bratkowski *** Trước hết là ánh sáng đập vào mắt. Khắp nơi là ánh sáng. Khắp nơi chói lòa. Khắp nơi là nắng. Mới ngày hôm qua, London mùa thu lướt thướt nước mưa. Máy bay lướt thướt nước mưa. Gió lạnh và âm u. Còn ở đây, từ sáng sớm cả sân bay ngập trong nắng, tất cả chúng tôi ngập trong nắng. Thời trước, khi người ta đi bộ du hành qua thế giới, cưỡi ngựa hay đi thuyền, cuộc hành trình làm họ thích nghi dần với các thay đổi. Các hình ảnh của trái đất từ từ trôi qua trước mắt họ, sân khấu của thế giới quay chầm chậm từng chút một. Hành trình kéo dài hàng tuần, hàng tháng. Con người có thời gian để thích nghi với môi trường khác, với quang cảnh mới. Khí hậu cũng thay đổi từng bước, qua các giai đoạn. Trước khi một người du hành từ châu Âu lạnh lẽo đến được xích đạo nóng bỏng, anh ta đã trải qua cái ấm áp dễ chịu của Las Palmas, cái nóng nực của Al-Mahara và địa ngục Quần đảo Cape Verde. Ngày nay, những giai đoạn ấy chẳng còn lại chút gì. Máy bay đột ngột bứt chúng ta ra khỏi tuyết và băng giá rồi ngay ngày hôm đó ném ta vào vạc dầu nhiệt đới nóng rực. Đột nhiên, chỉ vừa mới dụi mắt là ta đã ở trong địa ngục ẩm ướt. Ta bắt đầu đổ mồ hôi ngay. Nếu bay đến từ châu Âu mùa đông, ta quăng bỏ áo choàng, cởi áo len. Đó là hành động đầu tiên của chúng ta, người phương Bắc, khi đến châu Phi. Người phương Bắc. Có bao giờ ta từng nghĩ rằng người phương Bắc chỉ chiếm một phần rất nhỏ trên hành tinh này? Người Canada và Ba Lan, người Litva và bán đảo Scandinavia, một bộ phận người Mỹ và Đức, người Nga và Scotland, người Sami[1] và Eskimo, người Evenki và Yakut, danh sách cũng không dài lắm. Tôi không rõ tổng cộng nó có nhiều hơn năm trăm triệu người - chưa đến 10% cư dân trái đất - hay không. Ngược lại, một phần rất lớn sống trong ấm áp, cả đời được sưởi nắng. Vả lại, con người được sinh ra trong ánh nắng, những dấu vết cổ xưa nhất của con người được tìm thấy ở các xứ sở ấm áp. Thiên đường trong Kinh Thánh có khí hậu thế nào? Ở đó ấm áp vĩnh cửu, nóng nực là đằng khác, đến nỗi Eva và Adam có thể trần truồng và không cảm thấy lạnh ngay cả trong bóng cây. Ngay ở cầu thang máy bay ta đã gặp một điều mới mẻ khác: mùi nhiệt đới. Điều mới mẻ? Nhưng đó chính là mùi hương ngập tràn trong cửa tiệm nhỏ của ông Kanzman “Hàng hóa từ thuộc địa và các loại khác” trên phố Pereca ở Pinsk[2] đấy mà! Quả hạnh, đinh hương, chà là, ca cao. Va ni, lá nguyệt quế; cam và chuối bán quả, bạch đậu khấu và nghệ bán cân. Còn Drohobych thì sao? Những cửa hàng quế của Schulz[3] thì sao? Chính là “những đồ vật sẫm màu và trang trọng được chiếu sáng lờ mờ, thơm nồng mùi của màu, sơn, nhang, đẫm hương của các xứ sở xa xôi và những chất liệu quý hiếm”! Tuy vậy, mùi nhiệt đới có khác một chút. Ta nhanh chóng nhận ra sức nặng của nó, sự nhớp nháp của nó. Thứ mùi này cho ta biết ngay rằng ta đang ở một điểm trên trái đất nơi giới thực vật rậm rạp và không mệt mỏi luôn liên tục hoạt động, sinh sôi, lan tràn và nở hoa, song đồng thời cũng đang tật bệnh, bị đốn ngã, sâu ruỗng và héo rụi. Đó là mùi của những tấm thân được sưởi nóng và cá khô, của thịt ôi và sắn nướng, của hoa tươi và tảo rữa, tóm lại là mùi của tất cả những thứ đồng thời vừa dễ chịu vừa khó chịu, vừa lôi cuốn vừa đáng ghét, những thứ cám dỗ hoặc làm người ta ghê tởm. Thứ mùi này bay đến với chúng ta từ những rừng cọ không xa, thoát ra từ mặt đất nóng ran, bốc lên trên những rãnh nước mốc meo của thành phố. Nó không rời chúng ta, nó là một phần của miền nhiệt đới. Và cuối cùng là khám phá quan trọng nhất - con người. Những người ở đây, dân bản xứ. Họ mới hợp với phong cảnh, ánh sáng và thứ mùi này làm sao! Dường như họ tạo thành một tổng thể. Dường như con người và cảnh vật không tách rời nhau, bổ sung cho nhau, là một bản sắc, một cộng đồng hài hòa. Dường như mỗi sắc dân được đặt vào phong cảnh của riêng mình, khí hậu của mình! Chúng ta tạo ra phong cảnh của mình, còn phong cảnh nặn thành hình các đường nét trên gương mặt chúng ta. Người da trắng ở giữa những cây cọ và đám dây leo này, trong các bụi cây và rừng rậm này là một điều gì đó lạc lõng thừa thãi. Nhợt nhạt, yếu ớt, áo đẫm mồ hôi, tóc dính bết, anh ta luôn bị cái khát, cảm giác bất lực và chán nản hành hạ. Anh ta luôn luôn sợ hãi, sợ muỗi, a míp, bọ cạp, rắn - tất cả những gì cử động đều làm anh ta tràn ngập lo sợ, khiếp hãi, hoảng loạn. ... Mời các bạn đón đọc Gỗ Mun của tác giả Ryszard Kapuściński.